Piotr Jaroszyński, Czesław Jaroszyński
Podstawy retoryki klasycznej
Człowiek naprawdę wykształcony, "mówca słów", powinien przełamywać ten miałki stereotyp, gdyż rozwój osobowy w kontekście prawdy, dobra i piękna nie dokona się bez właściwego współudziału słowa. Ono właśnie nadaje kształt najsubtelniejszym nawet przeżyciom, które inaczej wyparują bez śladu, ono również wznosi się na poziom tego, co przekracza nasze pojmowanie. I takie było zadanie retoryki klasycznej: pomóc młodzieży za pośrednictwem mistrza, teorii i ćwiczeń opanować tę najtrudniejszą, a równocześnie najbardziej ludzką ze wszystkich sztuk. Zadanie to jest ciągle aktualne, gdyż - jak zauważył celnie Cyceron - mądrość bez elokwencji niewielki przynosi pożytek, zaś elokwencja bez mądrości jest rzeczą groźną.
Wydawnictwo: Wydawnictwo Sióstr Loretanek
Warszawa 1998
ISBN 8386851538
Spis treści:
Część 1
Piotr Jaroszyński
Wstęp
Rozdział I
Miejsce retoryki w kulturze zachodniej
- Powstanie retoryki
- Miejsce retoryki w kształceniu
- Pochwała retoryki
- Krytyka retoryki
- Co to jest retoryka?
- W obronie retoryki
- Cel retoryki
Rozdział II
Zanim wygłosisz
- Inwencja (Inventio)
- Temat
- Trzy typy perswazji
- Do rozumu
- Do uczuć
- Do charakteru
- Miejsca
- wspólne
- szczegółowe
- Typy mowy
- doradcza
- sądowa
- popisowa
- kazanie
- Plan (Dispositio)
- Wstęp
- Przedstawienie problemu
- Podział
- Argumentacja
- oznaka
- entymemat
- przykład
- autorytet
- chwyty erystyczne
- Zakończenie
- Styl (Elocutio)
- Stosowność
- wewnętrzna
- zewnętrzna
- trzy style (prosty, średni, wzniosły)
- Poprawność
- barbaryzmy
- solecyzmy
- Przejrzystość
- Ozdobność
- tropy
- figury retoryczne
- amplifikacja
- kompozycja (period)
- Styl dziś
- Stosowność
Rozdział III
Po napisaniu - Wygłoszenie (Pronuntiatio)
- Pamięć (Memoria)
- Ćwiczenia (Exercitatio)
- Czytanie
- Pisanie
- Mówienie
- słyszalność
- artykulacja
- interpretacja
- Kultura czytania (lectio)
- Sposób wygłaszania (actio)
Zakończenie
Indeks terminów
Indeks nazwisk
Bibliografia
Część 2
Czesław Jaroszyński
- Narządy mowy i ich czynności
- Zasada działania instrumentów muzycznych
- Podział narządów mowy
- Aparat oddechowy
- Aparat fonacyjny
- Aparat rezonacyjny
- Czynności narządów mowy
- Rejestry
- Oddech
- Oddech górny (obojczykowy)
- Oddech średni (śródżebrowy)
- Oddech dolny (przeponowy)
- Oddech żebrowo-przeponowy
- Artykulacja
- Sylaba
- Głoska
- Podstawowe właściwości głosek
- Rodzaje głosek ze względu na dźwięczność
- Samogłoska
- Sposób wymawiania
- Ćwiczenia samogłosek
- Hiatus - rozziew
- Artykulacja samogłosek: ę, ą
- Spółgłoska
- Zasady wymawiania niektórych grup spółgłoskowych
- Upodobnienia
- Artykulacja spółgłosek podwójnych
- Miękkie wymawianie spółgłosek
- Twarde wymawianie spółgłosek
- Artykulacja niektórych grup spółgłoskowych
- Rozróżnienie niektórych spółgłosek
- O niektórych uchybieniach w artykulacji spółgłosek
- Błędy wymowy
- Fraza
- Ogólne pojęcie frazy
- Fraza a interpunkcja
- Rys historyczny
- Obowiązujące znaki interpunkcyjne a fraza
- Ćwiczenia
- Akcent
- Akcent dotyczący wyrazu
- Wyrazy nie akcentowane
- Ćwiczenia
- Akcent dotyczący frazy
- Intonacja
- Funkcja intonacji
- Linia zamknięta
- Linia otwarta
- Układ linii intonacyjnych
- Melodyjność frazy
- Wyróżnienie wyrazów
- Wyrazy jako nośniki sensów
- Układ wyrazów
- Wyrazy jednosylabowe
- Powtórzenie tego samego wyrazu
- Podsumowanie
- Rozczłonkowanie tekstu (w retoryce klasycznej)
- Człon
- Człony współrzędnie ułożone
- Człony przeciwstawne
- Człony o równej długości
- Podobieństwo brzmień końca członów
- Paralelizm członów w psalmach
- Fraza
- Cząstka
- Okres
- Budowa okresu
- Rodzaje okresów
- Wiersz
- Pojęcie słowa "wiersz"
- Wiersz metryczny
- Wiersz toniczny
- Wiersz sylabiczny
- Wiersz polski
- Środki wyrazu
- Iloczas
- Tempo
- Rytm
- Dynamika
- Melodia
- Barwa głosu
- Pauza
- Uwagi końcowe
- Przestrzeń
- Znaczenie przestrzeni
- Kontakt ze słuchaczami
- Opanowanie pamięciowe tekstu
- Tak zwana trema
- Język a emocje
- Ulotność słowa mówionego
- Praca nad tekstem
- Znaki interpunkcyjne
Bibliografia
Spis rzeczy
