Felietony-wywiady

WITAM PAŃSTWA NA MOJEJ STRONIE AUTORSKIEJ

PIOTR JAROSZYŃSKI

"Sic vive cum hominibus, tamquam deus videat; sic loquere cum deo, tamquam homines audiat" Seneka

Najnowsza książka Pana Profesora nosi tytuł "Przywracanie pamięci". Dlaczego współcześnie tak ważna jest refleksja nad czasem minionym?

- Główny powód to ten, że my w sposób niewyobrażalny tracimy pamięć. A przecież jest ona podstawą życia człowieka ku przyszłości we wszystkich wymiarach: osobistym, rodzinnym, narodowym i religijnym. Musimy nieustannie wracać do przeszłości, żeby właściwie oceniać teraźniejszość i podejmować decyzje na przyszłość. Sytuacja jest w tej chwili taka, że wskutek cywilizacji, stylu życia i dominacji mediów właściwie działamy, jak za naciśnięciem guzików, reagując tylko na to, co jest teraz.
Natomiast zupełnie nie mamy wyobrażenia, że pewne scenariusze już kiedyś miały miejsce i prowadziły do określonych skutków. Przecież w naszym życiu narodowym, w naszej historii, w polityce, kiedy sięgamy w przeszłość - czy to dotyczy historii Polski, czy również historii Europy, Grecji czy Rzymu - widać, jak pewne rzeczy się powtarzają. Dlatego musimy być mądrzy pamięcią, żeby nie dać się otumanić, nie dać sobą manipulować. Bo współczesna manipulacja zakłada, że człowiek już nic nie pamięta i można mu sto razy to samo kłamstwo wcisnąć i on sto razy uwierzy.

W swoich felietonach bardzo często podejmuje Pan Profesor refleksję nad znaczeniem podstawowych kategorii, które składają się na to, co nazywamy Polską. Co to takiego więc jest Polska?

- To szalenie trudne pytanie, ponieważ tu dotykamy żywej substancji Narodu i tego nie można tak po prostu ponazywać. Mnie się niezwykle podobała kiedyś odpowiedź pani prof. Karoliny Lanckorońskiej, do której jeden z miesięczników wysłał ankietę na temat polskości. Pani Lanckorońska odpowiedziała, że jest to świadomość przynależności do Narodu Polskiego, czemu trzeba dawać dowody, a nie rozprawiać i analizować. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że uprzedmiotowimy Polskę, zrobimy z niej materiał socjologiczny, a przecież jest to historia żywych ludzi, ich wielkich sukcesów i wielkich tragedii, a my jesteśmy tego cząstką, jeśli jesteśmy. Bo nie wszyscy są. Niektórzy badają i analizują nas po to, żeby nam szkodzić. Wśród wielu cech składających się na polskość wszędzie przebija moralna szlachetność, bez której nie ma ani polskości, ani wielkości.

Jak być współcześnie patriotą?

- Dzisiaj trzeba przede wszystkim umieć się zanurzyć w historię Polski, w jej kulturę, w jej osiągnięcia, jej tragedie i wyzwania traktować jako swoje własne. Trzeba po prostu uczynić swoje życie częścią życia wielu pokoleń, jakie były przed nami i jakie po nas przyjdą. Czymkolwiek byśmy się nie zajmowali, musimy dostrzegać związek naszego życia z dziejami naszego Narodu i naszego państwa. A jak to ma wyglądać, na to każdy musi znaleźć indywidualną odpowiedź, tu nie ma jednej miary: historyk zabierze się za odkłamywanie naszych dziejów, aktor, dziennikarz, polityk, ksiądz będą pamiętać o czystości mowy polskiej, emigrant nie pozwoli na wynarodowienie własnych dzieci, urzędnik nie pozwoli sobie na lekceważenie petentów, jednym słowem, dopiero poprzez odzyskanie polskiego etosu można mówić o patriotyzmie, który przełoży się na działania polityczne.

Od czego zależy miejsce Polski we współczesnej Europie i świecie?

- W obecnej sytuacji nasza siła nie jest siłą ekonomiczną, a w niewielkim stopniu jest to siła polityczna, natomiast my ciągle mamy potencjał duchowy, cywilizacyjny i największy skarb, jakim jest żywy Kościół. Jeśli to stracimy, będziemy tylko sezonowym ludem, który co miesiąc fruwa po inną pracę do innego kraju. Polacy mimo wszystko zachowali wyczucie zdrowych zasad, które na Zachodzie są już prawie nieobecne. Dlatego niejedni w Polsce widzą źródło odrodzenia Zachodu, a inni za to nas tak nienawidzą, że tego, co nienormalne, nie chcemy nazwać normalnością i przyklepać tolerancją.

Podkreśla Pan Profesor także rolę wzorców osobowych. Jakie znaczenie dla współczesnego człowieka ma czerpanie z przykładów sprzed lat?

- Człowiek na każdym etapie swojego życia szuka wzorów, ale wzory te zmieniają się, innych wzorów szuka młodzieniec, a innych osoba dorosła czy starsza. My dziś musimy w przeszłości odnajdywać przede wszystkim wzory takich Polaków, którzy wykazali się silnym charakterem, którzy byli nieugięci wobec najrozmaitszych zagrożeń lub pokus. O ile wojna polaryzuje postawy, o tyle komunizm nas moralnie rozcieńczył, wielu z nas ulegało systemowi, zawsze jednak znajdując jakieś wytłumaczenie. Jeden zapisał się do partii, żeby dostać ciągnik, drugi - awans, a trzeci mieszkanie. Nie będziemy ich osądzać, ale szczerze zapytajmy: czy to mogą być dla nas wzory? Nie mogą. Musimy więc szukać takich, którzy nie ulegli - ani komunistom, ani okupantom, ani zaborcom. Im trzeba poświęcić więcej uwagi, wydobyć ich z zakamarków historii, rozsławić. A było ich bardzo wielu. Zacznijmy choćby od wspomnianej już Karoliny Lanckorońskiej, która ciągle pozostaje w cieniu, a przecież to była niezwykła bohaterka. A są także lokalne wzory, nawet w naszych rodzinach, ich pamięć również musimy odzyskać, by punktem odniesienia w naszym życiu było przede wszystkim dobro, a nie zło.

Dziękuję bardzo za rozmowę.
Dorota Zbierzchowska

Nasz Dziennik  ·  2007-06-29

Gender: przechytrzyć Kościół Oficjalne stanowisko Kościoła w sprawie gender jest jasne. Mogliśmy je poznać z ust samego Papieża Benedykta XVI (21.12.2012), a więc w skali...

Prof. Jaroszyński: Moralność chrześcijańska nakazuje udzielenie pomocy osobom, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej. Jednak ta pomoc powinna być uzależniona...

Z początkiem wiosny, gdy ziemia z szarości budzi się znowu do życia, oczy nasze patrzą oczarowane na delikatną zieleń oziminy, na roziskrzone w...

Są miejsca na świecie, w których zima gwałtownie przechodzi w wiosnę - w ciągu kilku dni robi się całkiem zielono. Tak jest w Waszyngtonie, w...

Rozbiory Polski to był rozbój w biały dzień. Podcinał wiarę w jedność europejskiego etosu, który z jednej strony korzeniami sięgał greckiej...

W jednym z dzieł przypisywanych Plutarchowi (50-120 po Chr.), a zatytułowanym O wychowaniu dzieci (De liberis educandis) możemy przeczytać: „Ze...

Słowo „dialog" pojawia się w bardzo wielu różnych językach, należących do różnych grup językowych (np. francuski — języki romańskie, angielski —...

Z prof. dr. hab. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury KUL oraz członkiem Rady Naukowej Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i...

Piętno totalitaryzmu ukrytego Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, głównym organizatorem IX...

Jedną z najważniejszych ról w wychowaniu człowieka odgrywa przekazywanie historii ojczystych dziejów. Nie tylko pozwalają one na poszerzenie naszej...

Aby zrozumieć wprowadzaną obecnie reformę edukacji, nie możemy jej traktować jako dzieła autorskiego pani minister. To nie mgr Katarzyna Hall...

Im dłużej zastanawiamy się nad kryzysem praworządności w naszym kraju, tym więcej odkrywamy przyczyn, z których jedne pojawiają dziś, inne zaś...

Odkłamać historię W potocznym wyobrażeniu historia jest dziedziną dotyczącą wydarzeń, do których już doszło i które odeszły w przeszłość. Powinna zatem interesować...

Wiele osób pyta dziś z coraz większym niepokojem, jakie są powody przewlekłej choroby trawiącej życie polityczne we współczesnej Polsce; choroby,...

Okres, który poprzedza wybory, nazywany jest czasem walki przedwyborczej. Walka ta prowadzona jest przede wszystkim w mediach. Warto zastanowić się,...

Maria Rodziewiczówna: Pani z Kresów Gdy w wieku zaledwie 22 lat Maria Rodziewiczówna napisała powieść „Straszny dziadunio”, by wkrótce dodać swe sztandarowe dzieło, „Dewajtis”, szybko...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim rozmawia Joanna Gradowska Jakie znaczenie dla wychowania i kształcenia młodego pokolenia ma pamięć o przodkach, osobach...

Kolejną pułapką zastawioną na Polonię jest wprost niewiarygodne zawężenie możliwości wyboru. Polonia może głosować tylko w jednym okręgu wyborczym....

Znaczenie katolicyzmu w polityce jest niezwykle doniosłe. Katolicyzm bowiem odsłania jakieś dalsze perspektywy życia społeczeństwa, wykraczając poza...

Media nie tylko podają fakty, ale co więcej, mówi się o tzw. nagich lub czystych faktach. Ilość nagich faktów ma zwiększyć wiarygodność mediów, a...

Ksiądz Jerzy Popiełuszko przyszedł na świat na Podlasiu, na tych ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, gdzie i w czasie zaborów, i w okresie...

Powrót do Bohatyrowicz (1)

Nadchodzi zwycięstwo Z prof. dr. hab. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, wykładowcą w...

Gender i młodzież Jeżeli chcemy ocalić dzieci przed gender, to korzystajmy przede wszystkim z naszego autorytetu jako rodziców. Dziecko bowiem, przychodząc na świat,...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury KUL, wykładowcą w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu,...

Rodzice edukują Pod patronatem „Naszego Dziennika” W obrębie świata zachodniego funkcjonują dziś różne systemy edukacji, które łączy to, że są antykatolickie nie...

W nowogródzkiej stronie Zapatrzeni w Zachód, zapominamy o Kresach. A przecież tuż obok znajdują się ziemie przez tyle wieków związane z Rzecząpospolitą, mieszkają tu...

Wydana niedawno staraniem „Tygodnika Solidarność" książka Jamesa Goldsmitha Pułapka zawiera bardzo wiele celnych spostrzeżeń i ostrzeżeń odnośnie...

Z dr. hab. Piotrem Jaroszyńskim, profesorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wykładowcą Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w...

Socrealizm to kierunek w sztuce, którego celem była zmiana świadomości klasowej. Wnikał on do wszystkich dziedzin sztuki, zwłaszcza zaś do tych,...