Felietony-wywiady

Wydana niedawno staraniem „Tygodnika Solidarność" książka Jamesa Goldsmitha Pułapka zawiera bardzo wiele celnych spostrzeżeń i ostrzeżeń odnośnie inicjatyw przekształcenia naszego globu w jedno wielkie targowisko.


Autor, jeden z najbogatszych ludzi na świecie, zna z pewnością znacznie lepiej od zwykłego śmiertelnika mechanizmy, również ukryte, odgórnego kierowania wolną gospodarką. Być może dlatego książka ta nie jest specjalnie nagłaśniana, a nawet po prostu przemilczana w większości polskich mediów, ponieważ zbudzić by mogła naszych obywateli z półkolonialnego letargu.

Mimo jednak tych zalet, które zostały już wyeksponowane w jednej z recenzji zamieszczonych w „Słowie - Dzienniku Katolickim", warto zatrzymać się nad pewną sprawą, której przemilczeć i przełknąć się nie da. Oto pod koniec książki pojawia się próba szerszej diagnozy obecnej kryzysowej sytuacji. Goldsmith przywołuje tu opowieść z Księgi Rodzaju, gdy Bóg, zwracając się do człowieka, mówi, aby był płodny, zaludnił ziemię i uczynił ją sobie poddaną (s. 188).

Szukając interpretacji tych słów, autor nasz zaczyna się wikłać w dyskusje teologiczne, w których, niestety, nie jest specjalistą. Po zacytowaniu kilku opinii stwierdzających, że panowanie nad ziemią nie oznacza jej maksymalnej eksploatacji, lecz troskliwe doglądanie, Goldsmith zaczyna niebezpiecznie sterować w kierunku panteizmu. Tak, panteizmu. Skłania się bowiem do poglądu, że człowiek wcale nad ziemią nie góruje, lecz że wszystko, co Bóg stworzył, jest na Jego obraz i podobieństwo (s. 189n). I całe zło bierze się właśnie z prób wywyższania człowieka ponad naturę. A jeśli człowiek naturze jest równy, natura zaś - równa jest Bogu, no to mamy czysty panteizm. Nic więc dziwnego, że kolejny krok autora Pułapki to odrzucenie chrześcijaństwa i zwrot ku religiom... Wschodu, takim jak taoizm, buddyzm czy hinduizm, ponieważ nie ma w nich „żadnej głębokiej przepaści między gatunkiem ludzkim, a innymi żyjącymi stworzeniami" (s. 192).

Panteizm będący ubóstwieniem natury byl zawsze groźną herezją, która dziś odżyła jako patron ruchów ekologicznych. Trzeba w związku z tym pamiętać, że koncepcja człowieka jako bytu osobowego, stworzonego na obraz i podobieństwo Boga, wiąże się przede wszystkim z obecnością w człowieku aktów duchowych (poznanie rozumne, miłość duchowa, świadomość), które suponują zapodmiotowanie w niematerialnej duszy. Takich aktów duchowych w świecie przyrody nie spotykamy i dlatego mówimy, że przyroda jest stworzona na podobieństwo Boga, ale nie na Jego obraz.

Próba sprowadzenia człowieka do świata przyrody oznacza negację tego, co w nas duchowe, a w konsekwencji odmówienie nam statusu bytów osobowych. To zaś pociąga za sobą utratę naszej ludzkiej godności i związane z nią swoiście ludzkie uprawnienia. A dalej to już lepiej nie myśleć, bo ten proces w świecie już się rozpoczął i trwa - proces odbierania człowiekowi jego godności i podmiotowości.

Dlatego też mimo wielu zalet książka Jamesa Goldsmitha winna być czytana roztropnie, tak aby z rozpędu nie potknąć bardzo niebezpiecznej herezji. Niestety, z powodu niskiego wykształcenia wielu z nas jest narażonych na bezkrytyczne przyjęcie poglądów, które głosi jakiś autor, choć nie jest on specjalistą. Trzeba odróżnić prawo każdego człowieka do posiadania i głoszenia swoich poglądów od kompetencji i odpowiedzialności za ich głoszenie. Trzeba też uważać na cząstkowe prawdy, które mają uwiarygodnić pełne fałsze.

Piotr Jaroszyński
"Naród tylu łez..."

Jaki kanon lektur z języka polskiego? Czekamy na gruntowne działania MEN przywracające humanistyce należną rangę w życiu człowieka i Narodu. Słowo „kanon” pochodzi z greki, a jego...

Jak odtruć historię? Przez prawie pół wieku państwo zwane PRL robiło wszystko, aby świadomość historyczna Polaków w odniesieniu do II wojny światowej była jednostronna:...

Od kilku lat formalnie niepodległe nasze państwo obiera jakiś dziwny kurs - idzie w kierunku łamania podstawowych praw człowieka i narodów, a więc w...

W zamieci spraw małych, lecz rozdmuchanych, wśród hałaśliwych ludzi, o których pamięć rychło zaginie, mają miejsce wydarzenia, które przykuwają...

Jak przekonuje profesor Piotr Jaroszyński, to, jaka będzie Polska i Europa, czy ocaleją narody i czy chrześcijaństwo zachowa swoje należne miejsce,...

Dworek – oaza polskości Dworek w Żelazowej Woli to chyba najsłynniejszy polski dworek, znany i rozpoznawany nie tylko w naszym kraju, ale i na świecie. Dzieje się tak za...

Gdy Józef Conrad miał siedemnaście lat, marzenie, aby wyjechać w świat i zostać marynarzem, nabrało realnego kształtu. Nadszedł dzień wyjazdu. Był...

Gdy człowiek jest młody i zdrowy, patrzy na życie optymistycznie. Drobne przykrości lub niepowodzenia są jak wiosenny wietrzyk, dodają smaku i...

W księgarniach pojawiła się bardzo wartościowa książka pt. "Przywracanie pamięci" autorstwa profesora Piotra Jaroszyńskiego. Zawarte w niej...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, rozmawia Piotr...

Aby zrozumieć wprowadzaną obecnie reformę edukacji, nie możemy jej traktować jako dzieła autorskiego pani minister. To nie mgr Katarzyna Hall...

Unia zbyt mocno ingeruje w suwerenność państw Z prof. Piotrem Jaroszyńskim rozmawia Małgorzata Pabis. Jak Pan ocenia głos Brytyjczyków i ich mocne „nie” dla UE? – Brytyjczycy ze względu na...

Wywiady rzeki ze znanymi ludźmi (najczęściej są to aktorzy, dziennikarze, politycy) przyciągają zazwyczaj wielu czytelników, nie zawsze kierując się...

Dyskusja i dialog, to podstawowe formy słownego kontaktu między ludźmi. Odpowiednikiem łacińskiego słowa discussio (disquasso) jest polskie...

Gdy nauka zwierzęcieje O „relacjach między ludźmi i innymi zwierzętami” oraz „holokauście zwierząt” ma traktować konferencja Instytutu Badań Literackich PAN. Planowana na...

Bohaterscy rektorzy KUL Walka o zachowanie tożsamości narodowej przebiega na wielu płaszczyznach. W przypadku Polski szczególne znaczenie ma utrzymanie związku Kościoła z...

Człowiek posiada różne umiejętności — jeden jest fizykiem, inny chemikiem, jeszcze inny szewcem. W ramach tych umiejętności są różne specjalizacje,...

Próba dyskredytowania filozofii klasycznej, i to w ramach szeroko pojętego chrześcijaństwa, nie jest niczym nowym. Wystarczy tu wspomnieć wręcz...

Moc literatury Wielu z nas pamięta słowa wypowiedziane w UNESCO 2 czerwca 1980 r. przez św. Jana Pawła II o tym, że naród polski przetrwał lata niewoli, nie mając...

Stefan Wyszyński. Różańcowe tajemnice Narodu Stefan Kardynał Wyszyński, zwracając się w tysiącach swoich homilii do narodu i wiernych, miał oczy, serce i umysł utkwione w dwa punkty: w Boga i w...

Początek trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa jest okazją do refleksji nie tylko nad chrześcijaństwem, ale również nad najgroźniejszym...

Życie człowieka i życie narodów płynie w czasie. Czasu, który minie, już nie da się przywrócić, odchodzi bezpowrotnie. Wszystko, co żyje, żyje ku...

Profanacja obrazu Matki Bożej, jaka ma miejsce w Brukseli, spotyka się z licznymi protestami zarówno w Polsce jak i za granicą. Świadczy to o...

Gender: atak na męskość Marksizm świadomie dążył do rozbicia rodziny. W tym celu opracował strategię zniszczenia kobiety w jej roli żony i matki. Bez kobiety jako żony i...

Nasz rodak, prof. Feliks Koneczny, pomijany przez polskojęzyczne środki przekazu i postkomunistyczne instytucje wydawnicze, a uznawany za jednego z...

Przebudzenie wiosny Fenomen budzącej się wiosny za każdym razem, od nowa, budzi zdziwienie, zaciekawienie i zachwyt. Zdziwienie, bo do martwej – wydawałoby się – ziemi...

Kultura w swym źródłowym znaczeniu jest wychowywaniem. Bo tak jak pielęgnujemy ziemię, aby przyniosła zdrowy plon (cultura, łac. uprawa), tak...

Gender: w stronę nienawiści Teza Malthusa, że gdy populacja wzrasta w postępie geometrycznym, to żywność tylko w postępie arytmetycznym, co w konsekwencji doprowadzić ma do...

Po sześciu latach istnienia Radia Maryja widać coraz wyraźniej, że jako Polacy znaleźliśmy dla siebie własny krwiobieg pozwalający na rozwój i...

Adam Mickiewicz podczas wykładów głoszonych w Paryżu zwrócił uwagę na dość ciekawe i tajemnicze zjawisko, jakim jest duch narodowy. Dziś nad tym...