CZŁOWIEK W KULTURZE
Pismo poświęcone filozofii i kulturze
22 (2011/2012)
Rola autorytetu w kulturze
Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej" 
Wydawnictwo KUL 
Lublin 2011/2012
s. 323

Od Redakcji

 Wielu rodziców i nauczycieli zdaje sobie sprawę, jak ważną rolę w wychowaniu i kształceniu odgrywa autorytet. Wiedzą bowiem, że autorytet stoi nie tylko na początku, ale i na straży prawidłowego rozwoju człowieka. Z drugiej strony obserwujemy niepokojące zjawisko walki z autorytetem jako kategorią kulturową, a konkretnie z tymi, którzy z różnych racji pełnią rolę autorytetu (rodzice, nauczyciele, mistrz).

 Walka ta prowadzona jest instytucjonalnie poprzez urzędy odpowiedzialne za kształcenie młodzieży (jak choćby Ministerstwo Edukacji Narodowej), za formowanie dobrych obyczajów (media, a zwłaszcza telewizja), za pielęgnowanie wysokich wzorów (środowiska kulturalne). Zamiast edukacji mamy antyedukację, zamiast szacunku mamy pogardę, zamiast wysiłku i piękna, łatwiznę i brzydotę. Te nowe „ideały" wspierane są przez nowe autorytety, a dokładniej mówiąc „anty-autorytety".

 Jest to sytuacja alarmująca, ponieważ grozi załamaniem kultury narodowej, której sens polega właśnie na tym, że pozwala kolejnym pokoleniom wzrastać i tworzyć w oparciu o najlepsze wzory. Zagrożenie dotyczy również kultury religijnej, która w sposób wyjątkowy, bo nadprzyrodzony, promieniuje najważniejszymi autorytetami (Chrystus, święci), właśnie po to, by pomóc człowiekowi stawać się coraz lepszym i doskonalszym. Tymczasem współczesna kultura obiera kierunek przeciwny, tak jakby chodziło o to, by człowiek stawał się coraz mniejszy i coraz gorszy. Dlatego walka o przywrócenie właściwego miejsca prawdziwym autorytetom jest ciągle aktualna.

 Artykuły zebrane w kolejnym tomie „Człowieka w Kulturze" odnoszą się do ważnych aspektów funkcjonowania autorytetu w różnych dziedzinach ludzkiego życia. Są to artykuły napisane przez Autorów z różnych krajów i kontynentów (Europa, Ameryka Północna i Południowa, Australia), posiadających dobrą orientację filozoficzną i jasne rozeznanie cywilizacyjne. Dzięki temu ich teksty mogą autentycznie ubogacić Czytelnika, który często zdany jest tylko na własne doświadczenie lub prace z zakresu psychologii czy socjologii, a więc bez szerszej i głębszej perspektywy.

 Mamy nadzieję, że zapoznanie się z materiałami zawartymi w najnowszym numerze „Człowieka w Kulturze" pomoże nie tylko zrozumieć, czym jest autorytet, dlaczego autorytety się zwalcza, jak i dlaczego warto autorytetu bronić.

 Prof. dr hab. Piotr Jaroszyński Kierownik Katedry Filozofii Kultury KUL