Człowiek w kulturze

WITAM PAŃSTWA NA MOJEJ STRONIE AUTORSKIEJ

PIOTR JAROSZYŃSKI

"Sic vive cum hominibus, tamquam deus videat; sic loquere cum deo, tamquam homines audiat" Seneka

Człowiek w kulturze, nr 8, 1996 r.

Dziś, gdy mówimy o kulturze, to mamy najczęściej na myśli albo sztukę (pod wpływem romantyzmu), albo wykwintne maniery (człowiek kulturalny), albo tzw. kulturę materialną jako pozostałość po dawno umarłych ludach (garnki, broń, ozdoby), albo - naukowo rzecz ujmując - różne systemy wartości. Rzadko natomiast zdajemy sobie sprawę, że kultura jest tym co po prostu przenika w głąb duszy człowieka i z nim się stapia. Albowiem kultura w pierwszym i podstawowym sensie nie jest czymś na zewnątrz człowieka, na zewnątrz społeczności, na zewnątrz narodu, lecz KULTURA JEST SPOSOBEM OSOBOWEGO ŻYCIA CZŁOWIEKA. Nie ma osobowego życia człowieka bez kultury. Człowiek z natury pragnie chodzić, pragnie jeść, pragnie patrzeć, pragnie kochać, pragnie rozumieć, ale spełnia te czynności już nie w sposób czysto naturalny, ale właśnie kulturalny, nie zwierzęcy, ale ludzki, osobowy. Z tego też tytułu kultura istotnie musi wpisywać się w sposób wręcz bytowania człowieka: nie ma osobowego bytowania człowieka bez kultury. Dlatego też tak fundamentalne jest pytanie: jaka kultura, czyli jak bytuje człowiek, w swoim poznaniu, w swojej miłości, w swoich uczuciach? Z drugiej strony prawo do kultury jawi się jako główne prawo ludzkie, skoro to kultura decyduje o SPOSOBIE BYCIA CZŁOWIEKIEM.

Słowo „ekologia” wydaje się jasne i zrozumiałe. Chodzi w nim o ochronę przyrody i to podjętą w sposób naukowy. A ponieważ proces dewastacji środowiska naturalnego jest widoczny gołym okiem i postępuje szybko, to tym bardziej działania dla ocalenia przyrody, nie powinny być opieszałe. W odpowiedzi...

„Człowiek w Kulturze” 25 (2015) Jan Paweł II wobec totalitaryzmów (wydanie online) Mit o Anteuszu z perspektywy polskich losów Mity greckie zachowują po dziś dzień nie tylko urok artystyczny, ale również aktualne bywa zawarte w nich przesłanie. Takim mitem szczególnie poruszającym jest mit o...

Człowiek w kulturze, nr 21, 2010/2011 r. Katolicki Uniwersytet Lubelski powstał w roku 1918, a więc w ro­ku odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach od ostat­niego rozbioru. Powstanie Uniwersytetu nie było rzeczą przypadku, lecz stała za tym myśl grona osób, na czele z ks. Idzim...

Choć szukając genezy dzisiejszej demokracji odwołujemy się najczęściej do starożytnej Grecji, to jednak jest to spojrzenie bardzo powierzchowne. Albowiem demokracja grecka istotnie różniła się, i to pod wieloma względami, od tego, co dziś uważa się za demokrację. Za najbardziej spektakularną...

Człowiek w kulturze, nr 4-5, 1995 r. Dziś wydaje się nam oczywiste i bezdyskusyjne, że nauka i postęp to jedno. Nauka bowiem ma służyć poprawie warunków życia człowieka na ziemi. Wielkie instytuty, rzesze naukowców, urządzenia, technologie — oto obraz współczesnej nauki. Jednym słowem: nauka w...

Człowiek w kulturze, nr 1, 1993 r. W serii wydawniczej Polskiego Instytutu Kultury Chrześcijańskiej Fundacji Jana Pawła II w Rzymie oraz Wydawnictwa Pallottinum II w Warszawie ukazała się ostatnio książka Mieczysława A. Krąpca pt. Człowiek w kulturze (maj, 1991). Dziełko to pomyślane było...

„Encyklopedia" (ENKYKLIA PAIDElA) w kulturze greckiej oznaczała podstawowe, ogólne wykształcenie. W pierwszej części obejmowało kulturę słowa (HE T O N LOGON PAIDEIA, Isokrates), która pozwalała rozumieć człowieka, w drugiej zaś kulturę liczby, która była kluczem do rozumienia kosmosu. Przedmioty...

Człowiek w kulturze, nr 8, 1996 r. Dziś, gdy mówimy o kulturze, to mamy najczęściej na myśli albo sztukę (pod wpływem romantyzmu), albo wykwintne maniery (człowiek kulturalny), albo tzw. kulturę materialną jako pozostałość po dawno umarłych ludach (garnki, broń, ozdoby), albo - naukowo rzecz...

Człowiek w kulturze, nr 11, 1998 r. W tradycji zachodniej polityka dotyczyła życia społecznego jako kolejna obok etyki i ekonomiki dziedzina moralności. Jak etyka dotyczy moralności osobistej, a ekonomika - moralności rodzinnej, tak polityka miała być moralnością życia społecznego. Przez moralność...

Człowiek w kulturze, nr 3, 1994 r. Romantyzm przynosi nie tylko zmianę estetyki, w stosunku do okresów poprzednich, ale również zmianę statusu artysty, w szczególności zaś — poety. Zadanie poety nie będzie już polegało, jak dawniej, na tym by bawić i pouczać (wedle maksymy horacjańskiej, utile...

Człowiek w kulturze, nr 17, 2005 r. Pojawienie się filozofii w świecie greckim jest ciągle zjawiskiem bardzo intrygującym. Bo choć mówimy o filozofii chińskiej czy filozofii hinduskiej jako o filozofiach starszych niż filozofia grecka, to jednak są to określenia ex post, a więc takie, które...

Człowiek w kulturze, nr 18, 2006 r.

Człowiek w kulturze, nr 14, 2002 r. W dziejach zaobserwować można różne formy politycznej ekspansji i dążenia do zaborczości. Na dużą skalę tendencja taka towarzyszy większości państw będących nośnikami wielkich historycznie cywilizacji. Nad czterema stronami świata pierwszy miał panować Egipt....

Człowiek w kulturze, nr 13, 2000 r. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla kultury zachodniej jest jej orientalizacja. Wpływ cywilizacji wschodnich, jaki możemy zaobserwować choćby pod postacią ruchu New Age, przybierał w historii najrozmaitsze postaci. Jedną z nich było zaszczepienie wschodnich...

Człowiek w kulturze, nr 9, 1997 r. Wśród wielu przyczyn kryzysu naszej cywilizacji jest jedna, na która rzadko zwraca się wagę, a mianowicie koncepcja nauki. A to właśnie specyficzna teoria nauki doprowadziła do powstania najpierw technologii a później ideologii, które to dziedziny istotnie...

Człowiek w kulturze, nr 10, 1998 r. Choć oba słowa — „kultura" i „cywilizacja" — wskazują na genezę łacińską, to tylko słowo „kultura" jest słowem oryginalnym, natomiast słowo „cywilizacja" jest XVIII-wiecznym neologizmem. Jako łacińskie słowo „kultura", wraz z wieloma innymi słowami pochodzącymi...

Człowiek w kulturze, nr 2, 1994 r. Kalokagathia jest jedną z cenniejszych perełek, jaką znaleźć możemy w skarbcu kultury greckiej. Niestety, dziś już zapomnianą. Złożyło się na to wiele przyczyn i trudno byłoby wszystkie tutaj wymienić. Taką najogólniejszą jest z pewnością coraz dalej idące...

Człowiek w kulturze, nr 12, 1999 r. Jednym z najważniejszych czynników determinujących kierunek zmian w najbardziej podstawowych dziedzinach życia takich jak ekonomia, polityka, media, i to nie tylko w Polsce, ale i w wielu innych krajach - jest globalizm. Samo słowo global liczy sobie ponad 400...

Człowiek w kulturze, nr 6-7, 1995 r. Feliks Koneczny w swoich dziełach niejednokrotnie zwracał uwagę, że głównym zagrożeniem dla cywilizacji łacińskiej jest emanatyzm, a „wszelka propaganda emanatyzmu wśród cywilizacji łacińskiej jest dla niej zabójczą". Dziś diagnoza ta wskutek upadku kształcenia...

Człowiek w kulturze, nr 16, 2004 r. Postkomunizm to jedno z najtrudniejszych do określenia zjawisk. Obejmuje ono swym zakresem kraje Bloku Sowieckiego, w których oficjalną ideologią był komunizm. Ale ten komunizm miał różne oblicza, od bardzo agresywnych po stosunkowo łagodne. W komunizmie...

Człowiek w kulturze, nr 9, 1997 r. Laudacja wygłoszona przez profesora Piotra Jaroszyńskiego na obchodzonym w Promnicach 23.11.1996 jubileuszu pracy naukowo-dydaktycznej Ojca profesora Mieczysława A. Krąpca. Zebraliśmy się dziś w tym pięknym pałacyku i w tak znakomitym gronie dla uczczenia złotego...