Felietony-wywiady

Pamiętamy jak po roku 1989 religia wróciła do szkół, ale pamiętamy też, że ten powrót nie dokonywał się bezboleśnie. Dochodziło do bardzo ostrych sporów. Dziś lepiej rozumiemy, kto i dlaczego nie chciał religii w szkole. Pamiętamy też, jak Ministerstwo Edukacji Narodowej w celu załagodzenia konfliktu poszło na kompromis i obok religii wprowadziło do programu nauczania etykę dla tych, którzy religią nie są zainteresowani. Burza ucichła, a zdecydowana większość uczniów i tak wybiera religię. Jednak jest pewne zagadnienie, które nie straciło na aktualności: Czy rzeczywiście jest tak, że religia jest dla wierzących, a etyka - dla niewierzących?


Otóż tak się składa, że ważnym elementem religii katolickiej jest etyka, i to nie etyka wyznaniowa, plemienna, narodowa czy klasowa, ale ogólnoludzka. Chrześcijaństwo bowiem zasymilowało etykę wypracowaną w kulturze greckiej i rzymskiej, poszerzając jej horyzonty o wiedzę objawioną i nadprzyrodzoną. A jak porządek nadprzyrodzony nie przekreśla porządku natury, tak i wiara nie przekreśla rozumu, lecz go dopełnia. Nie można wobec tego powiedzieć: albo etyka, albo religia,
jeśli etyka, to bez religii, jeśli religia, to bez etyki. Etyka bowiem nie jest obojętna na religię, z religią zaś związana jest etyka.

Każdy zdaje sobie sprawę, że sprawiedliwość należy do moralności. Cuique suum - oddać to, co komuś się należy. Na mocy sprawiedliwości zobowiązani jesteśmy spłacić zaciągnięty dług, odwdzięczyć się za oddaną nam przysługę, szanować rodziców. A co w takim razie z Bogiem, który nas stworzył? Czy w najwyższym stopniu nie jesteśmy dłużnikami wobec Boga, bo przecież nikt z nas nie istnieje dzięki samemu sobie? Czy wobec tego na mocy sprawiedliwości pobożność i religia nie są częścią etyki? Tak właśnie jest: religia mieści się w etyce nie z tytułu objawienia, ale z racji sprawiedliwości! Człowiek moralnie prawy nie może być obojętny względem Boga, bez którego woli nic by nie zaistniało. Jeśli etyka, to również religia, a nie: albo - albo.

Czy w takim razie religia nie może obejść się bez etyki? Czyż nie wystarczy mocno wierzyć, a postępować jakkolwiek, aby być człowiekiem religijnym? Niestety, nie. Jan Paweł II bardzo wyraźnie w encyklice Veritatis splendor przeciwstawia się opinii, „która podaje w wątpliwość istnienie wewnętrznego i nierozerwalnego związku pomiędzy wiarą i moralnością, tak jakoby tylko wiara miała decydować o przynależności do Kościoła i o jego wewnętrznej jedności" (4). Dlaczego religia potrzebuje etyki? Otóż nakazów i zakazów moralnych nie można rozpatrywać w abstrakcji, bo wówczas rzeczywiście wiara sobie... a moralność sobie... Zacząć należy od wzięcia pod uwagę realnego celu ludzkiego życia. Tak jak jest droga, która do celu prowadzi, tak są bezdroża, które od celu odwodzą. Zasady moralne to są właśnie drogowskazy, które informują, nakazują lub zakazują. Jeśli celem jest Bóg i jeśli chce się cel ten osiągnąć, należy wybrać właściwą drogę. I nawet jeśli droga ta jest trudna lub przykra, to jednak warto ją wybrać, gdyż ona prowadzi do celu.

Ponieważ celem życia chrześcijanina jest zjednoczenie z Bogiem, to - aby cel taki osiągnąć - wierzący musi wybrać drogę moralności, która nie jest abstrakcyjnym dodatkiem, ale bardzo konkretną częścią religii. Nic więc dziwnego, że leżący u podstaw chrześcijaństwa Dekalog jest nie tylko wykładnią wiary, ale również moralności.

Widzimy więc, że nie tylko etyka w sposób jak najbardziej racjonalny potrzebuje religii, ale również religia nie może obejść się bez moralności, zaś separowanie religii od etyki, czy etyki od religii, ma swoje źródła czysto ideologiczne, obce naszej polskiej i chrześcijańskiej tradycji.

Dlatego dziś, gdy na nowo ambicją państwa jest łamanie polskich sumień czy to przez ośmieszanie religii, czy przez burzenie zasad moralnych, tym bardziej musimy pamiętać o nierozerwalnym związku etyki z religią, a religii z moralnością. Tylko w ten sposób bowiem zdolni będziemy przeciwstawić się złu, które nas z różnych stron atakuje. Musimy być mężni, tylko wtedy ocalimy Polskę.

Piotr Jaroszyński
"Naród tylu łez"

Kartezjusz i... telewizja Dziś jesteśmy rozpieszczani do tego stopnia, że szukamy tylko tego, co łatwe i przyjemne. Jesteśmy jak dzieci, tyle że podstarzałe. A człowiek...

Jesteśmy Polakami! Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci! Polak Polakowi bratem! Co dzień Polak narodowi służy! Polska Matką naszą - nie...

Gdy w czasie wędrówek po Europie zwiedzamy muzea, zawsze uderza nas bogactwo zbiorów. Możemy obejrzeć dzieła takich mistrzów jak Rembrandt, Rubens,...

Zgromadzenie Ustawodawcze Dystryktu Federalnego (ALDF) w mieście Meksyk, stolicy Meksyku, zadecydowało, że do 12. tygodnia można bez żadnych...

Współczesny Polak rozumie, że warto uczyć się języków obcych, takich jak angielski, niemiecki czy francuski. Wiadomo, jak znajomość przydać się może...

Wsłuchajmy się w Słowo Dzieło ks. prof. Czesława Bartnika "Żyć w Słowie" zachęca nas do otwarcia się na Boga poprzez Słowo. "Żyć w Słowie", tzn. w Chrystusie, który do nas...

Nowa Lewica – wojna demonów Nie zrozumiemy walki toczonej w obrębie socjalizmu ani przez pryzmat konfliktu jednostek, ani przez pryzmat walki klas. Ponad tą walką toczy się...

Atak na chrześcijaństwo w ramach ideologii rozdziału Kościoła i państwa jest czymś niezwykle groźnym. Tu nie chodzi o rozdział – te rzeczy przecież...

Non omnis moriar Sentencja Horacego „Nie wszystek umrę” pasuje do dzieła, które pozostawił po sobie ksiądz kanonik Józef Hańczyc, proboszcz parafii Świętej Rodziny w...

Lewica obrzuca błotem W większości współczesnych państw demokratycznych różnica między polityczną lewicą a polityczną prawicą nabiera coraz większej ostrości. W Stanach...

Kraj lat dziecinnych . W Zaosiu niedaleko Nowogródka, w drewnianym dworku szlacheckim, przyszedł na świat w Wigilię Świąt Bożego Narodzenia Adam...

Wywiady rzeki ze znanymi ludźmi (najczęściej są to aktorzy, dziennikarze, politycy) przyciągają zazwyczaj wielu czytelników, nie zawsze kierując się...

Traugutt Styczeń przywodzi na myśl postać, która zabłysnęła w dziejach Polski wielkim heroizmem i wielką świadomością. Tą postacią jest Romuald Traugutt....

Prof. Piotr Jaroszyński: Jak przetrwać w sytuacji anomii struktur państwowych. O realnych zagrożeniach wynikających m.in. z destrukcyjnych działań...

Balewicze światem najbliższym sercu Rozmowa z profesorem Piotrem Jaroszyńskim z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego o jego ojcu, który urodził się i dzieciństwo spędził na...

Dziś obserwujemy nasilające się ataki na Radio Maryja. Różne dzienniki, tygodniki, stacje radiowe i telewizyjne prześcigają się w tych atakach. I aż...

Była wiosna. Spacerowałem aleją parkową ze swoim profesorem i mistrzem, należącym jeszcze do pokolenia wykształconego i wychowanego przed wojną....

Generał Zaruski – kurs na słońce! Józef Konrad Korzeniowski nie był jedynym pisarzem, którego przywołał z głębi lądu zew dalekich mórz i oceanów. Postacią jakże malowniczą, a zarazem...

Co dobre i wielkie, dojrzewa długo i potrzebuje geniuszu. Aby powstał naród, nie wystarczy jedno pokolenie, trzeba wielu pokoleń, i to takich, które...

„Chłopi”: dotyk ziemi i nieba Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. – Na wieki wieków, moja Agato, a dokąd to wędrujecie, co? We świat, do ludzi, dobrodzieju kochany – w tyli...

Zemsta Rosjan Powstanie styczniowe trwało dwa lata. Gdy wreszcie upadło - zemsta Rosjan była straszna. Trudno sobie wręcz dziś wyobrazić, z jakimi barbarzyńcami...

Pułapki „luksusu” Luksus należy dziś do podstawowych kategorii wyznaczających ramy naszej cywilizacji. Chodzi o to, żeby mieć dużo i żeby wszystko to, co mamy, było...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim rozmawia Joanna Gradowska Jakie znaczenie dla wychowania i kształcenia młodego pokolenia ma pamięć o przodkach, osobach...

Śmierć kultury słowa Jedną z najcudowniejszych dziedzin kultury zachodniej jest teatr. Łączy bowiem w sobie różne sztuki takie jak malarstwo, rzeźba, architektura,...

Tyś nas zrobił Polakami Czytając Trylogię Sienkiewicza, natrafiamy na sformułowania, które dzisiaj z pewnością zostałyby poddane cenzurze politycznej poprawności. Dziś...

Van Gogh Jednym z największych i najtragiczniejszych malarzy współczesnych jest Vincent van Gogh. Urodził się w 1853 r. w niewielkiej wiosce holenderskiej w...

Gender i uniwersytet Miejscem, w którym wykluwa się ideologia gender, są uniwersytety. Stamtąd też idzie fala, która rozlewa się po całej kulturze zachodniej, obejmując...

Pojęcie cywilizacji bizantyńskiej zostało wypracowane przez jednego z najwybitniejszych, choć ciągle mało znanego polskiego myśliciela Feliksa...

Unia zbyt mocno ingeruje w suwerenność państw Z prof. Piotrem Jaroszyńskim rozmawia Małgorzata Pabis. Jak Pan ocenia głos Brytyjczyków i ich mocne „nie” dla UE? – Brytyjczycy ze względu na...

Od kilku lat formalnie niepodległe nasze państwo obiera jakiś dziwny kurs - idzie w kierunku łamania podstawowych praw człowieka i narodów, a więc w...