Felietony-wywiady
Jest sprawą zdumiewającą, że różne próby odrodzenia polskiego patriotyzmu (którego brak szczególnie u młodego, ale i średniego pokolenia, tak mocno daje się nam we znaki), spotykają się z natychmiastową rewoltą w postaci zatrważającego krzyku bijącego ze szpalt gazet i dyskusji prowadzonych przez uczonych mężów w radiu czy telewizji: uwaga, nacjonalizm! Zatrzymać i zniszczyć to zło w zarodku! I rzeczywiście wystraszeni ludzie gasną, cichną i znowu nic się nie dzieje.

Skoro odrodzenie do suwerenności jest ustawicznie paraliżowane przez oskarżenie o nacjonalizm, to trzeba odpowiedzieć na pytanie: czy patriotyzm jest tym samym co nacjonalizm? Po bliższym zastanowieniu okazuje się, że są to dwie różne rzeczy, a ten, kto celowo je utożsamia, spiskuje przeciwko naszej Ojczyźnie i narodowi polskiemu.

Patriotyzm pochodzi od łacińskiego słowa patria, czyli ojczyzna; zaś słowo patria od słowa pater czyli ojciec. Patriotyzm to miłość Ojczyzny na wzór miłości do ojca. Kim jest ojciec i że nie można nie kochać ojca, to każdy rozumie. Ale Ojczyzna? Gdzie ona jest? Ojczyzna to ziemia, nasza ziemia. Maria Rodziewiczówna tak mówi w powieści „Byli i będą":

„Ziemia się nazywa: grunt, w niej wszelkie korzenie tkwią i trawy, i drzewa, i człowiek. Puścisz ziemię, będzie cię wiatr nosił po świecie, suchą łomakę! A uchowasz ziemię - to choćby cię sto razy od niej oderwali, to wrócisz i zakorzenisz się znowu".

Ojczyzna to nasza ziemia polska. Aby ją kochać, trzeba ją poznać. I to nie tylko taką, jaką jest dzisiaj, ale również taką, jaka była przed wiekami, w dorzeczach Dniestru, Dniepru czy Niemna. Człowiek, który - mówiąc słowami Mickiewicza - „takie widzi świata koło, jakie tępymi zakreśla oczy", nie może kochać Ojczyzny, bo jej po prostu nie zna. Dla niego słowo „Ojczyzna" to pusty dźwięk, on rozumie tylko takie słowa jak „asfalt", „samochód", „telewizor", bo tylko takie przedmioty wypełniają jego oczy.

Ojczyzna to dziedzictwo ponad tysiącletniej kultury obejmującej język, różnego rodzaju nauki, obyczaje, sztukę wyrażaną w malarstwie, rzeźbie, muzyce, literaturze, architekturze, teatrze... a więc to wszystko, czego zawsze zazdrościli nam obcokrajowcy, a co dzisiaj jest w tak wielkim zaniedbaniu, czemu dziś w szkołach poświęca się niewiele czasu.

A przecież i dziś usłyszeć można głosy ludzi obcej narodowości, którzy zachłystnęli się Polską i wołają: „Polacy, przecież wasza kultura jest unikalna, dlaczego jej nie pielęgnujecie, dlaczego jej nie znacie. Kto nauczył was pogardy do samych siebie?". Cóż, gdy słowa te uderzając w betonowe ściany domów, rozbryzgują się lub znikają pochłonięte przez iluzoryczny świat szklanego ekranu. Ponieważ Polacy nie znają własnej ziemi, nie znają własnej kultury, to muszą mieć samych siebie za nic. W ten sposób dziś spełniają się dwuwiekowe dążenia zaborców, bo następuje unicestwienie Polaków jako narodu. Tego narodu, który budował swą wielkość poprzez patriotyzm, a więc miłość do Ojczyzny.

Patriotyzm buduje człowieka, bo rozwija jego umysł i serce, ugruntowuje poczucie wspólnoty i solidarności. Dzięki patriotyzmowi liczyć mogę nie tylko na bliskich, ale również na dalekich mi ludzi, których nie znam, a którzy mieszkają 100 a może 500 kilometrów ode mnie. Bez patriotyzmu nawet najbliższe kontakty są niepewne. Zniszczyć patriotyzm, to zniszczyć więzi społeczne. To dlatego obca nam mniejszość wszelkimi sposobami nie dopuszcza do tego, byśmy byli solidarni w miłości Ojczyzny, bo wówczas z łatwością odzyskalibyśmy autentyczną suwerenność i sami kierowali naszym państwem.

W odróżnieniu od patriotyzmu - nacjonalizm nie jest miłością Ojczyzny, ale zwyrodnieniem w postaci ubóstwienia własnego narodu (natio to naród) i to niezależnie od tego, jaki ten naród faktycznie jest. Nacjonalizm korzeniami swymi sięga Starego Testamentu, motywów związanych z ideą narodu wybranego; w czasach nowszych zaraził Niemców i Anglików, którzy w sobie widzieli wybraństwo i innymi zaczęli pogardzać. Szowinizm jako nienawiść do obcych jest skutkiem nacjonalizmu.

My nigdy nie byliśmy nacjonalistami, nasze państwo przez wieki było wielonarodowe.

Dziś, gdy jesteśmy tak bardzo osłabieni, szukać musimy lekarstwa w ojczystych zdrojach tryskających z naszej ziemi i naszej kultury. A jeśli ktoś z tak zwanej inteligencji próbuje - mówiąc słowami Prymasa Tysiąclecia - „grzebać swym brudnym piórem w naszych niezagojonych ranach" i odmawia nam prawa do patriotyzmu, zarzucając nacjonalizm czy szowinizm - to nie wahajmy się nazwać go zdrajcą czy zaprzańcem. Bo stracić możemy wszystko z wyjątkiem rozeznania dobra i zła. A patriotyzm jest czymś dobrym, czymś życiodajnym, jest obowiązkiem każdego Polaka.

Piotr Jaroszyński
"Rozmyślania o mojej Ojczyźnie"

Komentarze  

Piotr
+2 # Piotr 2015-09-15 15:19
Dodam w tym miejscu podobne w tonie słowa księdza Prymasa "Każdy naród pracuje przede wszystkim dla siebie, a nieszczęściem jest zajmowanie się całym światem kosztem własnej Ojczyzny."
TomUSA
+2 # TomUSA 2010-09-13 20:30
pomiędzy patriotyzmem i nacjonalizmem? Patriota kocha swoja Ojczyznę, nacjonalista nienawidzi innych narodów.

O znaczeniu wpisania Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie na listę zabytków z prof. Piotrem Jaroszyńskim rozmawia Piotr Czartoryski-Sziler Pałac...

Święty Jan z Dukli Polska opromieniona jest światłem wielu błogosławionych i świętych. Wśród nich warto przypomnieć postać świętego Jana z Dukli. Urodził się przed...

Cenzura była przez pięćdziesiąt lat narzędziem trepanacji polskiej świadomości. W zaborze rosyjskim na każdej publikacji była przybita pieczątka:...

Pod patronatem „Naszego Dziennika” W związku ze zbliżającą się kanonizacją naszego wielkiego rodaka Jana Pawła II pojawia się coraz więcej...

Konstytucja to najważniejszy dokument państwa, ponieważ określa jego ustrój, rodzaj władzy, prawa i obowiązki obywateli. Ale mimo zmian, które...

Mimo miażdżącej krytyki kuratorów dyrektor stołecznego Muzeum Narodowego kontynuuje przekształcanie tej placówki w przybytek sztuki nowoczesnej w...

Na wielkie wydarzenia dziejowe patrzeć można przez pryzmat podręczników lub encyklopedii, a więc obiektywnie, ale raczej sucho, można też sięgać do...

Zofia Kossak – na wskroś polska Zofia Kossak jest autorką ok. 40 książek, które zostały przetłumaczone na 18 języków świata, wydane w 26 krajach, w wielomilionowym nakładzie....

Nowa Lewica – istota marksizmu Nie sposób omawiać marksizmu i jego różnych odłamów, łącznie z jego ostatnim wcieleniem, jakim jest Nowa Lewica, bez uchwycenia istoty marksizmu....

Socrealizm to kierunek w sztuce, którego celem była zmiana świadomości klasowej. Wnikał on do wszystkich dziedzin sztuki, zwłaszcza zaś do tych,...

Zakończył się pierwszy akt tragikomedii konstytucyjnej. Trzeba przyznać, że był to akt wystawiony z wielką pompą, z udziałem świateł, kamer i...

Powrót do Bohatyrowicz (2) Niemen. Rzeka, która wraca we wspomnieniach, śni się po nocach, ożywa w pieśni, złoci się w wierszu. Jest szeroka, ale nie za szeroka, przetacza swe...

Ku ojczystym źródłom. Aby każdemu Polakowi Polska była bliska Pobyt na emigracji daje niejednokrotnie szansę wybicia się i polepszenia kondycji finansowej. Wielu naszych rodaków zrobiło nawet fantastyczne...

Ideologia niszczy przekaz w TVP Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kulturoznawcą, wykładowcą na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II i w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II, rozmawia Piotr...

Józef Szaniawski odszedł za wcześnie. Nie tylko dlatego, że jeszcze przez wiele lat mógł cieszyć się życiem, ale również dlatego, że miał nam...

Adwent czy bachanalie? Okres Adwentu to czas oczekiwania. Na świat przyjść ma Chrystus, Bóg, który stał się człowiekiem. Stajemy tu wobec tajemnicy wiary. Bez wiary nie...

Trwają ataki na rodzinę. Pojawiły się nawet plakaty, z których można wnioskować, że bardziej chory jest ich twórca niż ucharakteryzowane osoby....

Trudne zadanie stoi przed nowo wybranymi parlamentarzystami oraz przed administracją państwową, która na wielu szczeblach powinna zostać wymieniona....

Najstarszą dziedziną poznania naukowego jest filozofia. Jej początki sięgają przełomu VII i VI w. przed Chr. Pojawiła się na wybrzeżach Azji...

Pocałunek ziemi Adam Mickiewicz, pisząc «Pana Tadeusza», był jeszcze człowiekiem młodym, nie miał nawet 40 lat. A jednak arcydzieło to posiada tak mocną...

Po sześciu latach istnienia Radia Maryja widać coraz wyraźniej, że jako Polacy znaleźliśmy dla siebie własny krwiobieg pozwalający na rozwój i...

Słowo i dom Talenty same nie rosną, a na pewno nie dojrzeją do pełni swych możliwości. Talenty muszą być pielęgnowane i uprawiane. Wtedy dopiero zadziwić mogą...

W domach polskich emigrantów, a zwłaszcza w małżeństwach mieszanych, nie zawsze słychać polską mowę. A chyba najbardziej przykry moment to ten, gdy...

Z Zachodu przyszła moda na boyfriendów. 14-letnie dziewczyny mają już i u nas swoich narzeczonych. Trudno do końca rozstrzygnąć, co przez to...

Jako Polakom z tylu stron grożą nam różnego rodzaju niebezpieczeństwa, że już nie umiemy, a nawet boimy się patrzeć na siebie z życzliwością i...

Już sam tytuł proponowanej przez resort nauki reformy wskazuje, że mamy do czynienia z nawrotem nowomowy ("Partnerstwo dla wiedzy"). Przed kilku...

Nerwowe szukanie sponsorów dla wielu przedsięwzięć jest dziś zjawiskiem coraz częstszym. Dziedziną, która w sposób szczególny cierpi na brak...

Przez cały okres komunizmu, a więc przez ponad pół wieku, funkcjonowała w Polsce cenzura. O ile cenzura w Rzymie dotyczyła spraw...

Po roku 1989 najpierw lansowano hasło: „Wróć, komuno", a gdy komuniści rzeczywiście wrócili, pojawiło się nowe hasło: „Wracajmy do Europy". Rzecz...