Felietony-wywiady

WITAM PAŃSTWA NA MOJEJ STRONIE AUTORSKIEJ

PIOTR JAROSZYŃSKI

"Sic vive cum hominibus, tamquam deus videat; sic loquere cum deo, tamquam homines audiat" Seneka

Statystyka wkracza z coraz większym impetem do moralności. A są tematy, w których oddać może wielkie usługi koryfeuszom nowego porządku świata. Do nich należą m.in. aborcja, seks i eutanazja. Jeśli bowiem w oparciu o badania statystyczne okazuje się, że 38 proc. kobiet pragnie zabić dziecko nienarodzone, zaś 28,5 proc. starców i kalekich pragnie ulżyć swoim cierpieniom żegnając się z życiem, a 47 proc. młodzieży jest za swobodnym uprawianiem seksu, to wobec takich liczb opinia publiczna winna się ugiąć, a parlament tak powszechne praktyki winien zalegalizować. Bo niby dlaczego miałby nie wyjść naprzeciw pragnieniom procentów? To byłoby niedemokratyczne.

Ale w takim razie należałoby pójść jeszcze dalej. Bo jeśli 68 proc. populacji, głównie w systemie komunistycznym, kradło, a 32 proc. na Zachodzie korzysta z narkotyków, 26 proc. dokonuje gwałtów i rozbojów, to dlaczego by i tego nie zalegalizować? Jeśli o moralności i prawie decydować ma statystyka, to dlaczego nie wyjść jej naprzeciw? To byłaby demokratyczna niekonsekwencja.

Na tak karkołomny i demagogiczny tok rozumowania zwraca uwagę Jan Paweł II w najnowszej encyklice „Veritatis splendor”, która ciągle przez nasze mass media nie może się przebić. Papież powiada: „Podczas gdy nauki humanistyczne, jak wszystkie nauki doświadczalne, rozwijają empiryczne i statystyczne pojęcie »normalności«, to wiara naucza, że tego rodzaju moralność zawiera w sobie ślady upadku człowieka, jego odejście od pierwotnego stanu – to znaczy, że jest skażona przez grzech” (112).

A zatem statystyczna „normalność” nie może być normą dla ludzkiego postępowania, ponieważ jest ona u swych źródeł skażona. Natomiast prawdziwa moralność – wzmocniona wiarą – ma właśnie na celu wyprowadzenie człowieka ze stanu statystycznego, a nie jest żadną miarą stanu tego legalizacją.

Skażenie polega na tym, że ludzka wola nie zawsze chce iść za prawdą, czyli za autentycznym dobrem człowieka, co w religii objawionej tłumaczone jest tzw. grzechem pierworodnym, a czego człowiek, i to nie tylko chrześcijanin, na sobie doświadcza. To nie chrześcijanin jest autorem słynnej sentencji: „video meliora proboque, deteriora sequor” – „widzę rzeczy lepsze, a idę za gorszymi” (Owidiusz), to nie chrześcijanie mówili, że przyjemność lub strach odciągnąć mogą człowieka od prawdziwego dobra (Platon, Arystoteles). Każdy człowiek, jeśli jest wystarczająco przytomny, owego pęknięcia w sobie doświadcza i mocno je przeżywa (sumienie).

Tymczasem statystyka chce, byśmy ogłuszyli nasze sumienia i żyli tak, jakby człowiek był doskonały, a świat był rajem. Statystyka chce zaciemnić prawdę o egzystencjalnej sytuacji człowieka i odebrać mu nadzieję na życie ku Dobru, ostatecznie Dobru Nieskończonemu, legalizując zło.

Na to żaden człowiek, jeśli tlą się w nim choćby resztki sumienia, pod groźbą degradacji własnego człowieczeństwa, zgodzić się nie może. A choć dla wielu poślizgów naszego postępowania znaleźć możemy wytłumaczenie, to jednak nie każde tłumaczenie jest od razu usprawiedliwione. Bo tłumaczenie podaje przyczynę, ale ta przyczyna jakże często nie jest adekwatna do zła płynącego z jakiegoś czynu. Między chęcią ulżenia własnym cierpieniom a samobójstwem jest przepaść nieskończona, tak jak między trudem wychowania dziecka, a jego zabójstwem. Nie można moralności, a więc i człowieka, poświęcić dla pseudonauki, gdyż stosowanie metod naukowych w odniesieniu do moralności jest groźnym w skutkach nadużyciem.

Piotr Jaroszyński („U źródeł tożsamości kultury europejskiej”, red. T. Rakowski, Lublin 1994, s. 56-57) Źródło: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu w Lublinie

Okres wakacyjny sprzyja wyjazdom na wieś: do rodziny, do znajomych lub pod namiot. Jaka jest ta polska wieś dzisiaj? Jest swojska, bardzo często...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, wykładowcą w Wyższej...

Reakcje niektórych środowisk na propozycję zmiany kanonu lektur dla szkół podstawowych i średnich są wyjątkowo ostre. Widać, że prawie wszystkim...

Polacy są narodem rozproszonym po całym świecie. Tworzą mniejsze lub większe skupiska, czasem stanowią nieliczną garstkę zabłąkaną wśród wysp...

Komentując ostatnie oskarżenia kapłanów o czyny niedozwolone, prof. Piotr Jaroszyński, kierownik Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu...

Gdy jedni z pełnym zaaferowaniem przygotowują się do wyborów licząc na miejsca w Sejmie lub Senacie, inni nieubłaganie schodzą już ze sceny...

Jesteśmy Polakami! Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci! Polak Polakowi bratem! Co dzień Polak narodowi służy! Polska Matką naszą - nie...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, rozmawia Piotr...

Prof. P. Jaroszyński: Wybór Boga to najwyższy wymiar kultury wolności, dzięki której człowiek staje się autentycznie niepodległy Chrześcijaństwo inkulturowane w dziedzictwie Grecji i Rzymu pogłębia znaczenie suwerenności ludzkiej osoby, z uwagi na to, że człowiek został...

Gender i moda Gdy mowa o związku mody z gender, to w pierwszym rzędzie chodzi o sposób ubierania się. Tak się bowiem składa, że człowieka nie chroni natura i od...

Wiele osób oglądających telewizję skarży się, że przerwy między jednym a drugim programem pękają w szwach od reklam. Szczególne natężenie ma miejsce...

Święty Zygmunt Feliński Postać Prymasa Polski świętego Zygmunta Szczęsnego Felińskiego jest ciągle zbyt mało znana. A przecież błyszczał nie tylko swoją postawą religijną...

Totalitarne zagrożenie Święty Jan Paweł II był niezwykle wnikliwym obserwatorem i demaskatorem zagrożeń, jakie noszą ze sobą dzisiejsza cywilizacja, jej kultura i nauka....

Jan Paweł II wobec totalitaryzmów: dawnych i obecnych W Niedzielę Miłosierdzia Bożego byliśmy świadkami kanonizacji błogosławionego Jana XXIII oraz Jana Pawła II. W nawiązaniu do tej uroczystości w...

Już nie ma złudzeń - w naszej Ojczyźnie, w Polsce, rozpoczęła się zimna wojna. Większość parlamentarna, rząd i pełniący urząd prezydenta stanęli do...

Ogłoszenie na jesieni 1998 roku encykliki Fides et ratio spotkało się w Polsce z pewnym odzewem w mass mediach. W różnych dziennikach, a także w...

Piętno totalitaryzmu ukrytego Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, głównym organizatorem IX...

Dla wielu z nas PRL jest nie tylko faktem historycznym, ale również faktem prawnym. Było takie państwo, miało legalny status, czyli swoją nazwę...

Gender: w pułapce słowa Większość z nas nie rozumie słowa „gender”. I nic w tym dziwnego. Nie jest ono bowiem słowem polskim. A choć dziś odmieniane jest przez wszystkie...

Wybory prezydenckie są już za nami. Chciałoby się powtórzyć za wieszczem: „Boże mój, jakżeż już sumienie u nas mgłą zaszłe, rozbite, rozdarte,...

Gender: Malthus by się przeraził Za gender stoi neomaltuzjanizm. Jest to nazwa ideologii, która za swego protoplastę uważa Thomasa Roberta Malthusa. Aby więc zrozumieć, na czym...

Mimo miażdżącej krytyki kuratorów dyrektor stołecznego Muzeum Narodowego kontynuuje przekształcanie tej placówki w przybytek sztuki nowoczesnej w...

Wielu mieszkańców Polski nie docenia tego, że są Polakami. Wydaje się im to oczywiste, a nawet niekiedy uważają to za bezwartościowe. A przecież...

Gender: rozbiór słowa Inwazja gender na Polskę została sprytnie obmyślona. Chodzi bowiem o zapanowanie nad społeczeństwem katolickim, w którym Kościół jest żywy i ciągle...

Polskie wakacje mają swoją powagę związaną z pamięcią o ostatnich wielkich narodowych zrywach, czyli o Powstaniu Warszawskim i o ogólnonarodowym...

Po zmianie ustroju z socjalistycznego na kapitalistyczny pojawiła się w Polsce warstwa ludzi bardzo bogatych. Dochodzili do majątku w różny sposób,...

Półanalfabetyzm W całym świecie zachodnim dzieci objęte są obowiązkowym kształceniem, czyli muszą chodzić przynajmniej do szkoły podstawowej, a najczęściej również...

Konstytucja to najważniejszy dokument państwa, ponieważ określa jego ustrój, rodzaj władzy, prawa i obowiązki obywateli. Ale mimo zmian, które...

Choć każdy człowiek posiada szereg różnorodnych zdolności, dzięki którym opanować może - przynajmniej w podstawowym wymiarze - sztukę czytania,...

Siedemdziesiąta dziewiąta rocznica odzyska nia przez Polskę niepodległości skłania do refleksji nie tylko nad sensem niepodległości, ale także nad...