Felietony-wywiady

WITAM PAŃSTWA NA MOJEJ STRONIE AUTORSKIEJ

PIOTR JAROSZYŃSKI

"Sic vive cum hominibus, tamquam deus videat; sic loquere cum deo, tamquam homines audiat" Seneka


Muzyka Chopina jest uważana za narodową. Tu: podczas koncertu w Łazienkach (fot. Magazyn Polski)Muzyka Chopina jest uważana za narodową. Tu: podczas koncertu w Łazienkach (fot. Magazyn Polski)Pobyt na emigracji daje niejednokrotnie szansę wybicia się i polepszenia kondycji finansowej. Wielu naszych rodaków zrobiło nawet fantastyczne kariery, na które we własnym krajunie miałoby szans. Ale pobyt na emigracji jest zawsze pobytem poza Ojczyzną, jest pobytem na obczyźnie, na obcej ziemi, wśród obcej architektury i obcych ludzi.

To, co obce, nie musi być – i najczęściej nie jest – wrogie, może być nawet piękne i pociągające, jednak nie jest bliskie, nie zastąpi tego, co swojskie i własne. Przepiękne są Góry Skaliste. Ich postrzępione, kamieniste, ostre szczyty ciągnące się tysiącami kilometrów sprawiają wrażenie czegoś nierealnego i wręcz magicznego. Między wzniesieniami skrywają się rozległe doliny, poprzecinane błękitnymi potokami. Przy drodze zaobserwować można łosie, jelenie, kozice górskie, a nawet niedźwiedzie. Nad głowami szybują orły, których królewska sylwetka budzi zachwyt. Na góry patrzeć można bez końca: wędrujące po nieboskłonie słońce opromienia coraz to nowe obszary, tworzy cudowne kompozycje, ujawnia soczyste odcienie i barwy. A cóż mówić o zielonych wyspach na Florydzie, obfitujących w ptactwo i ryby, gdzie z nabrzeża obserwować można z pozoru niezgrabne pelikany i wysmukłe, różowe flamingi, a przy odrobinie szczęścia można zobaczyć i usłyszeć sapiące stado delfinów. Piękna jest nasza Ziemia, obfitująca w cuda natury, które warto zobaczyć, by nacieszyć nimi naszą wrażliwość.

A jednak człowiek, oprócz rzeczy nieznanych i cudownych, potrzebuje swojego miejsca, swojego kąta, który jest mu bliski i w którym, nawet bez większych doznań, czuje się dobrze, choć nie zawsze potrafi wytłumaczyć, dlaczego tak jest. Takim kątem jest Ojczyzna. Nie jest to dosłownie mały kąt, ale właśnie słowo «kąt» oznacza ową tajemniczą bliskość i przytulność, niezależnie od faktycznych rozmiarów rodzimej przestrzeni.

Gdy popatrzymy na mapę Kanady, to widzimy kraj bardzo rozległy, drugi pod względem wielkości na świecie. Zdecydowana większość ludzkich siedlisk ulokowana jest w nim na południu – wzdłuż granicy ze Stanami Zjednoczonymi, natomiast obszary północne są bezludne. Ale nie tylko. Spoglądając przez okienka samolotu na niezamieszkane tereny, odczuwamy jakąś przerażającą wręcz pustkę, która odpycha. Nagie skały, zimne jeziora, samotne potoki, to wszystko jest tak bezduszne, że za nic w świecie nikt nie chce tam przyjechać i zamieszkać. To miejsce jest nie tyle wrogie, co po prostu obce.

A później, po kilku godzinach lotu patrzymy w dół, gdzie widać piaski Łeby, cieszące oko wioski i wioseczki, miasteczka i miasta, zagajniki i lasy, i wijącą się wśród piaszczystych łachów królową naszych rzek: Wisłę. To już Polska, zasiedziała, zamieszkała, uprawiana, zabudowywana od ponad tysiąca lat przez Polaków. Każda drobina ziemi przeszła przez ludzkie ręce, cierpliwe, delikatne, miłujące. Tak jakby szukano tu skarbów – nie złota, które prowokuje do zazdrości i nienawiści, ale ziaren, które dają plon i życie. Poeci opisali wschody i zachody słońca nad tą ziemią, brzozy i dęby, które z niej wyrastają, strumyki i rzeczułki, które w niej się wiją, wśród mchów i paproci, i dzikich porzeczek, z pochylonymi olchami, które rzucają tak upragniony latem cień, wiernie zanurzając w chłodnej wodzie sploty korzeni.

A malarze zachowali pamięć wielkich bitew i małych potyczek, losy bohaterów, codziennego trudu, urok przedwiosennych poranków i rozgwieżdżonych, zimowych nocy. To wszystko wyśpiewali genialni kompozytorzy w sonatach i symfoniach, w mazurkach, kujawiakach i polonezach. Cała Polska, wszystkie jej narody, dzieje i osiągnięcia przeniknięte zostały wrażliwością, miłością i myślą ludzi utalentowanych, ludzi niezwykłych, a wszystko po to, aby każdemu Polakowi Polska była bliska. A więc gdy dziś patrzymy na Polskę, to nie jak na bezduszną, bo odludną połać ziemi, ale jako na zbiorowe dzieło pokoleń i geniuszy, których ta ziemia zrodziła. To jest nasz kąt ojczysty, te piaski Mazowsza, puszcze Noteci, Augustowa i Białowieży, jeziora Warmii i Mazur, skały Tatr i połoniny Bieszczad. To jest nasza Ojczyzna.

Jedna z najbardziej przejmujących scen w przyrodzie, to widok ryb, które po latach wędrówki wracają tam, gdzie rozpoczęły życie. Wracają z oceanu, wbijają się w górskie rzeki i potoki, płyną kilometrami pod prąd, kaleczone przez kamienie, narażone na rozdarcie przez orły i niedźwiedzie. Ale płyną, by tam, gdzie otrzymały życie, dać życie nowej generacji. Są piękne, duże, dorodne. Wiele po drodze pada z wycieńczenia, na nabrzeżnych kamieniach widać walające się szkielety. W górze szybują orły, na resztki czekają krzykliwe mewy. A łososie, o szlachetnych kształtach, potężne, królewskie, prą w górę rzek, by dotrzeć do źródeł, które dla ich potomstwa okażą się życiodajne. To jest matecznik.

A człowiek musi mieć swój kąt ojczysty. Na to, by istniał, pracuje wiele pokoleń, z których każde składa wiele ofiar. Ale wysiłek nie idzie na marne. Odradza się ciągle nowe życie, wielkie, wspaniałe, cudowne. I to jest właśnie ojczyzna: Polska. Dla Polaków jedyna.

prof. dr hab. Piotr Jaroszyński

Magazyn Polski, nr 10, pazdziernik 2018

Z Zachodu przyszła moda na boyfriendów. 14-letnie dziewczyny mają już i u nas swoich narzeczonych. Trudno do końca rozstrzygnąć, co przez to...

We współczesnym świecie zachodnim obserwujemy działania, których celem jest rozbicie rodziny i osłabienie więzi narodowych. Następuje swoista...

Głośmy prawdę, a błąd sam się zniszczy Z prof. Richardem J. Fafarą, filozofem z Adler-Aquinas Institute w USA, rozmawia Beata Falkowska. Co spowodowało, że katolicki Papież Jan Paweł II...

Rok 1863 Styczeń to miesiąc, w którym wracamy pamięcią do jednego z największych polskich powstań, jakim było powstanie styczniowe. Ogłoszono je 22 stycznia...

Każdy z nas przychodząc na świat nie buduje od początku życia społecznego, ale jest wrzucany w pewne społeczeństwo tak lub inaczej zorganizowane....

Choć oba słowa - „kultura" i „cywilizacja" - wskazują na genezę łacińską, to tylko słowo „kultura" jest słowem oryginalnym, natomiast słowo...

Wywiad z prof. dr hab. Piotrem Jaroszyńskim zamieszczony w: Inalde Business School Universidad de la Sabana, Colombia El Dr. Piotr Jaroszynski,...

Położenie obecne, w jakim znajduje się nasza Ojczyzna, jest przejściowe. Kto w to wątpi, albo nie jest Polakiem, albo jest małego ducha. Trudno...

Gender: jeśli nie mężczyzna Feministki popierające gender odwracają się od swojej tradycyjnej roli żony i matki, co sprawia, że nie może już być mowy o normalnej rodzinie. Ale...

Goście redakcji o Kresach tożsamości i modlitwie Redakcję „Kuriera” odwiedzili goście z Polski: prof. dr hab. Piotr Juliusz Jaroszyński, kierownik Katedry i Sztuki na Katolickim Uniwersytecie...

Pod patronatem „Naszego Dziennika” W związku ze zbliżającą się kanonizacją naszego wielkiego rodaka Jana Pawła II pojawia się coraz więcej...

Jaka przyszłość polskiej wsi? Polska wieś jest ewenementem na skalę nie tylko europejską, ale nawet światową. Gdy przekroczymy naszą wschodnią granicę, to rzadko kiedy natkniemy...

Współcześni gladiatorzy Masowe media, zwłaszcza radio i telewizja, otwierają możliwości przekazywania informacji i obrazów na skalę wręcz niewyobrażalną i w dziejach...

Wielki Jubileusz to okazja do zrobienia pewnego remanentu. Szczególnie ważny jest problem obecności Kościoła i chrześcijaństwa w życiu społecznym....

Od nowego roku akademickiego w WSKSiM ruszają studia podyplomowe z retoryki i komunikacji społecznej. Z dr Imeldą Chłodną, pracownikiem Katedry...

W rocznicę niepodległości Rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach zaborów skłaniać może do wielu refleksji. Zależy, kto się zastanawia i z kim zamierza...

Ideologia niszczy przekaz w TVP Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kulturoznawcą, wykładowcą na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II i w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i...

Odwiedzając Nowy York miałem nie raz okazję wjechać windą na sam dach World Trade Center. Roztaczał się stamtąd niesamowity widok: od północy na...

Lewica obrzuca błotem W większości współczesnych państw demokratycznych różnica między polityczną lewicą a polityczną prawicą nabiera coraz większej ostrości. W Stanach...

Dziś Sejm rozpocznie prace nad dwoma projektami zmian w Instytucie. Pamięci Narodowej Platforma chce upartyjnić IPN. Z prof. Piotrem Jaroszyńskim,...

Wielu naszych rodaków wybiera się na urlop za granicę. Magia obcojęzycznych nazw wzmocniona kolorowymi folderami, na których widać lazurowe...

W domach polskich emigrantów, a zwłaszcza w małżeństwach mieszanych, nie zawsze słychać polską mowę. A chyba najbardziej przykry moment to ten, gdy...

Non omnis moriar Sentencja Horacego „Nie wszystek umrę” pasuje do dzieła, które pozostawił po sobie ksiądz kanonik Józef Hańczyc, proboszcz parafii Świętej Rodziny w...

W czasach sowieckiego komunizmu walkę z religią prowadzono głównie w imię nauki i postępu. To nauka miała dowodzić, że Boga nie ma, a kult Matki...

Na forum parlamentu wraca znowu problem tzw. aborcji. Daje się słyszeć głosy, że chodzi o wciągnięcie nas w temat zastępczy, byśmy przestali się...

Dzisiejszy człowiek często zapomina, że jest dłużnikiem nie tylko tych pokoleń, które już dawno minęły, a także swoich bezpośrednich przodków. Żyje...

Sprawiedliwość to coś więcej niż paragraf Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, etykiem, kulturoznawcą, wykładowcą w...

Mickiewicz arcypolski Najgłębszą tajemnicą twórczości Adama Mickiewicza jest to, że słowem przenikał do wszystkich zakamarków polskiej duszy: do zmysłów, wyobraźni,...

Współcześnie słowa takie jak „dialog", „negocjacje", „konsensus", „kompromis", pojawiają się bardzo często i są swoistym znakiem rozpoznawczym....

Nowa Lewica – w pułapce równości Pojęcie równości (égalité) zostało wypisane na sztandarach rewolucji francuskiej jako podstawowe hasło triady: wolność, równość, braterstwo. Od tego...