Felietony-wywiady

WITAM PAŃSTWA NA MOJEJ STRONIE AUTORSKIEJ

PIOTR JAROSZYŃSKI

"Sic vive cum hominibus, tamquam deus videat; sic loquere cum deo, tamquam homines audiat" Seneka


Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, rozmawia Mariusz Kamieniecki

Dlaczego troska o język polski jest tak ważna?

- Język jest podstawowym środowiskiem rozwoju lub degradacji kultury, w tym wypadku kultury polskiej, a to przekłada się na kulturę osobistą każdego z nas. Dziś obserwujemy, jak w zastraszający sposób poziom kultury naszego języka się obniża, sięgając wręcz dna, i to w życiu publicznym, nade wszystko w mediach i w polityce. Poloniści i filologowie milczą, więc kto ma przemówić jako autorytet w obronie polskiego języka? Na szczęście przemówili księża biskupi i chwała im za to.

Co Pan Profesor sądzi o współczesnym języku esemesowo-internetowym, który degraduje bezpośrednią komunikację osób, posługując się skrótami, które wyjaławiają język?

- Jest to zupełnie nowe zjawisko, którego skutki nie są do końca zbadane. Procesu tego się nie zatrzyma. Najważniejsze jest chyba to, żeby język nie ograniczał się tylko do tego typu komunikacji, bo to rzeczywiście byłoby porażające, takie skrzyżowanie komputera z człowiekiem, gdzie ton nadaje urządzenie, a nie osoba. Aby więc języka do cna nie zubożyć, trzeba dużo czytać literatury pięknej i bezpośrednio ze sobą rozmawiać, jeśli jest ku temu okazja, a więc w domu, na przerwach w szkole, w samochodzie, w autobusie, w tramwaju, w pociągu. My stanowczo za mało ze sobą normalnie rozmawiamy, a za dużo esemesujemy.

Czy język, czy mowa polska sama się obroni przed wulgaryzmami?

- Nie ma czegoś takiego jak mowa, jest człowiek, który mówi. Mowa się nie obroni, jeśli ludzie będą używać wulgarnego języka. Obawiam się jednak, że tu jest sprawa głębsza, że realizowany jest jakiś scenariusz postkomunistyczny, a wulgaryzacja naszego języka w życiu publicznym ma charakter zaplanowany. Są dziennikarze, posłowie czy piosenkarze, którzy specjalizują się w wulgaryzmach, a to oznacza, iż ktoś przydzielił im taką rolę, dał im przyzwolenie. Stalin nie bez powodu napisał dzieło o językoznawstwie, które było drogowskazem dla komunistów, a dziś jest nim i dla postkomunistów (czy służącym im wiernie liberałom), w którym zwraca się uwagę, że język jako narzędzie propagandy jest nie tylko środkiem komunikacji, ale skutecznie zmienia mentalność ludzi. Otóż za pomocą dopuszczanego w życiu publicznym języka pełnego wulgaryzmów próbuje się w nas wyzwalać tylko najniższe instynkty, tak byśmy byli rozdrażnionym stadem dzikich zwierząt, nad którymi panuje medialny treser, trzymając w ręku bicz. Jednym słowem, troska o piękno i czystość naszego języka to troska o naszą autentyczną wolność i godność. A właśnie stanie na straży godności człowieka leży u podstaw misji Kościoła katolickiego. Dlatego list naszych biskupów jest jak najbardziej na miejscu.

Dziękuję za rozmowę.

Nasz Dziennik, 14 stycznia 2010,

Tradycje polskiego patriotyzmu, tolerancji i humanizmu Polska jest państwem, które leży w Europie Środkowej, w samym jej sercu. Jednak z racji politycznych, a nie geograficznych jawi się po dziś dzień w...

Gender: Od antykoncepcji do homoseksualizmu W ramach walki z grożącym ludzkości domniemanym przeludnieniem zaczęto stosować głównie dwie metody: antykoncepcję – która ma zapobiegać poczęciu...

Jedną z najbardziej popularnych form spędzania wolnego czasu jest oglądanie różnych filmów. Warto przecież się zrelaksować i trochę pośmiać. Można...

Patrząc na to co dzieje się w świecie, zwłaszcza co działo się w XX wieku, odnosimy wrażenie, że musi nastąpić koniec świata. Zło wszędzie ukazuje...

Szukając naszej polskiej tożsamości natrafiamy na rodziny, w których polskość była zarazem przedmiotem refleksji wymagającym intelektualnego...

Jaka przyszłość polskiej wsi? Polska wieś jest ewenementem na skalę nie tylko europejską, ale nawet światową. Gdy przekroczymy naszą wschodnią granicę, to rzadko kiedy natkniemy...

Sztuka wprowadzania przeciwnika w błąd jest stara jak świat. Przy dzisiejszej technice jest bajecznie prosta i... bezbolesna. Co innego dawniej....

Co pewien czas w naszym kraju nagłaśniane są różnego rodzaju wstrząsające wydarzenia z przeszłości. Rzecz ciekawa, wydarzenia te dotyczą przede...

Katolicyzm jest przede wszystkim religią a nie cywilizacją. Gdyby był cywilizacją, niemożliwe byłoby szerzenie „Dobrej Nowiny” wśród różnych...

Chicago z Telewizją Trwam Gdy w sobotę, 29 września, do Warszawy zjechała się cała Polska, to Chicago nie pozostało obojętne. Mimo pewnych trudności udało się zdobyć...

Rodzina – zgodność dusz Pokrewieństwo tworzy ramy życzliwości, ale to za mało, aby powstał głębszy kontakt między członkami rodziny, aby zrodziła się wzajemna miłość i...

Kariera naukowa ręcznie sterowana "Załatwić negatywnie" - to lakoniczne stwierdzenie zamykało ciągnący się nieraz całymi latami proces blokowania przez reżim komunistyczny...

Gender: Malthus i socjalizm Malthus pozostawił biednych samym sobie. Uznał bowiem, że sami są sobie winni, jeśli zakładają rodziny i mają dużo dzieci, nie mogąc rodziny...

Nowa Lewica – zabójcza filozofia Nowa Lewica doskonale wie, że współczesny człowiek, w tym inteligent, za nic ma filozofię. Dlatego też przedstawiciele Nowej Lewicy swobodnie...

Minęła dwieście szósta rocznica uchwalenia wiekopomnej Konstytucji 3 Maja. Choć w naszej tradycji prawniczej konstytucjami od połowy XVI wieku zwano...

Zakończył się pierwszy akt tragikomedii konstytucyjnej. Trzeba przyznać, że był to akt wystawiony z wielką pompą, z udziałem świateł, kamer i...

Dziś Sejm rozpocznie prace nad dwoma projektami zmian w Instytucie. Pamięci Narodowej Platforma chce upartyjnić IPN. Z prof. Piotrem Jaroszyńskim,...

Unia zbyt mocno ingeruje w suwerenność państw Z prof. Piotrem Jaroszyńskim rozmawia Małgorzata Pabis. Jak Pan ocenia głos Brytyjczyków i ich mocne „nie” dla UE? – Brytyjczycy ze względu na...

Sprawcami zazdrości są nie tylko ludzie zazdrośni. Przecież bogatym satysfakcję sprawia zazdrość, z jaką inni patrzą na ich bogactwo. Można odnieść...

Tworzenie dokumentów, ustaw, przepisów, regulacji, adnotacji, poprawek dzięki możliwościom technicznym i tak zwanemu ustrojowi demokratycznemu...

Wśród wielu zagrożeń obecnych we współczesnym życiu religijnym jest jedno szczególne, nosi ono miano fideizmu. Samo słowo wywodzi się z łaciny:...

Nieustanne pielgrzymowanie na Jasną Górę W zabytkowej bibliotece klasztoru jasnogórskiego stoi duży, pięknie inkrustowany stół. Nie wszyscy wiedzą, że w czasie okupacji do niego właśnie od...

Atak na chrześcijaństwo w ramach ideologii rozdziału Kościoła i państwa jest czymś niezwykle groźnym. Tu nie chodzi o rozdział – te rzeczy przecież...

Albert Speer to jeden z głównych twórców potęgi III Rzeszy. Najpierw był nadwornym architektem, który w lot chwytał rozmach pomysłów fuhrera,...

"Doszło już więc do absurdu, że ludzi trzeba na przykład przekonywać, aby zgodzili się na uwłaszczenie, czyli zechcieli odebrać swoją własność, ba,...

Telewizja Trwam nadaje już od ponad 10 lat. A więc można zobaczyć i usłyszeć, co nadaje, kto i o czym mówi. Tymczasem o. Tomasz Dostatni na łamach...

Wpaja się nam od kilku lat, że ustrój państwa może być albo demokratyczny albo totalitarny, pierwszy jest dobry i nowoczesny, drugi jest zły i...

Słowo „ojczyzna” pojawia się dziś rzadko, a i brzmi nieco anachronicznie. Gdy patrzymy nań bez uprzedzeń, kojarzy się nam najczęściej z wielką...

Marzec w Polsce to miesiąc, w którym zima z wolna ustępuje miejsca wiośnie. Kto jest czuły na przyrodę, ten lubi obserwować tę cudowną walkę pór...

Kiedy zastanawiamy się nad pytaniem, jaki jest obraz Polaka w naszej literaturze, to od razu uświadamiamy sobie, że nie może tu być mowy o jednym...