Felietony-wywiady

Teatr Wielki jest jedną z najbardziej reprezentacyjnych budowli Warszawy. Wzniesiony został na początku wieku XIX (1825-1833) według projektu architekta włoskiego Antonio Corazziego. W roku 1939 gmach spłonął, a ocalałe resztki Niemcy wysadzili w powietrze. 
Po wojnie przystąpiono do odbudowy, którą zakończono w roku 1965. Budowla ta przyciąga nie tylko naszych rodaków, ale również turystów, którzy chcąc poznać kulturę naszego Narodu, jego dorobek i możliwości, swoje kroki kierują właśnie do Teatru Wielkiego.

W teatrze spotkać można młodzież, a nawet dzieci. Przyjemnie bowiem jest znaleźć się w obszernych pomieszczeniach, jasnych od kryształowych żyrandoli, w świecie sztuki. Największą część teatru zajmuje opera. Kto lubi muzykę, taniec, balet, śpiew, słowo, ten chodzi do opery. Żywy, silny, wykształcony głos, docierający do uszu słuchacza bez mikrofonu i głośnika, robi wielkie wrażenie. Również stopień, w jakim artysta potrafi wypracować elastyczność własnego ciała, by kreślić nim różne figury, budzi zachwyt. A jak soczyście i pięknie brzmią instrumenty: skrzypce, altówki, wiolonczele, instrumenty dęte i perkusyjne, klawesyn, harfa; tego żadna technika nie jest w stanie w pełni odtworzyć. Muzykę, słowo i gest najlepiej percypuje się bezpośrednio, na żywo.

Jak wiadomo, źródła współczesnej opery sięgają dramatów starogreckich, a później - średniowiecznych dramatów liturgicznych. Jednak opera jako samodzielny gatunek sztuki pojawia się w renesansie, od tego też czasu wielu najwybitniejszych kompozytorów pisze opery. Do takich twórców należy między innymi Wolfgang Amadeusz Mozart, którego jednym z najbardziej znanych dzieł jest Don Giovanni. O wystawienie tej opery pokusiła się Opera Teatru Wielkiego w Warszawie. Premiera miała miejsce rok temu w Luksemburgu, w Theatre Municipal, czyli w Teatrze Miejskim. Obecnie Don Giovanni wystawiany jest od czasu do czasu w Warszawie.

Dzieło operowe, jak wiadomo, poza warstwą muzyczną ma też warstwę fabularną. W operze Halka fabuła dotyczy nieszczęśliwej miłości Halki do Janusza, natomiast Don Giovanni to historia uwodziciela, który zabił Komandora, ojca Anny, jednej z pokrzywdzonych kobiet. Akcja opery zawiązana jest wokół prób pomszczenia przez Annę i jej narzeczonego śmierci Komandora. Don Giovanni, uciekając przed pościgiem, znalazł się przypadkiem na cmentarzu, akurat przy grobowcu Komandora. Wówczas w swej bucie zaprosił nieżyjącego Komandora na bal do pałacu. Nie spodziewał się, że duch Komandora przyjdzie i za karę porwie śmiałka w ogniste podziemia.

Opera Mozarta wystawiana obecnie w Warszawie nie tylko odbiega od oryginalnej fabuły, ale także prowokacyjnie wprowadza pornografię i satanizm. Cały drugi akt dzieje się wyłącznie na cmentarzu, gdzie uczestnicy, nie bacząc na obecność krzyży, cały czas zachowują się lubieżnie. Nie dość tego, na płycie jednego z grobów położono kobietę bez stroju, na oczach nie tylko dorosłych, ale również młodzieży szkolnej. Cały drugi akt to bluźnierstwo i obyczaje zaczerpnięte z domu schadzek.

Co przytomniejsi widzowie pytają: Czy to naprawdę jest Teatr Wielki? Czy to jest Opera Narodowa? W centrum Polski i w centrum stolicy?

Gdy przystępowano do ostatniej realizacji Don Giovanniego, w środowisku artystycznym mówiło się o skandalu i realizacji zamówienia pochodzącego z kręgów wolnomularskich, gdyż w operze mają miejsce sceny prowokacyjne i wręcz rytualne. Dlatego też premiera odbyła się najpierw w Luksemburgu. Pod płaszczykiem oryginalności, wykorzystując nazwisko wielkiego kompozytora, ktoś przedstawił prywatną fabułę realizującą czyjeś zamówienie. Fabuła ta budzi odrazę w ludziach kulturalnych, znieważa tych, którzy mają prawo po decydujących o wystawianiu dzieł w miejscach takich jak Teatr Wielki spodziewać się odpowiedzialności. Szkoda też artystów, którzy w takim przedstawieniu muszą brać udział. Na pewno budzi to w nich wielki niesmak.

Niezwykłe, że na polu wspaniałej kultury zachodniej, w tym i kultury polskiej, nie tylko w teatrze, ale i wielu innych dziedzinach sztuki, jak film, poezja, powieść, pracują ludzie bez talentu, o skrzywionym morale, o prostackim guście. Nie dajmy się im uwieść, nawet jeśli krzyczą o nich reklamy i telewizja. To nie jest sztuka, to są tylko sztuczki.

Piotr Jaroszyński
"Jasnogórska droga do Europy"

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, rozmawia Mariusz...

Jan Paweł II wobec totalitaryzmów: dawnych i obecnych W Niedzielę Miłosierdzia Bożego byliśmy świadkami kanonizacji błogosławionego Jana XXIII oraz Jana Pawła II. W nawiązaniu do tej uroczystości w...

Słowo "kultura" pochodzi z łaciny i najpierw oznaczało czynności i zabiegi, jakie wykonuje rolnik, który dba o dobre plony. Musi więc odpowiednio...

Po wszystkich przejściach ostatnich 50 lat związanych z utratą realnej niepodległości i dominacją antypolskiej ideologii mamy wobec inteligencji...

Są pisarze, których dzieła czyta się z zainteresowaniem, ale tylko raz; są jednak i tacy, do których chętnie wraca się wielokrotnie, bo tchnie z...

Święta Wielkanocne mają charakter świąt rodzinnych. Rzecz ciekawa, dawniej, gdy komunikacja nie była tak rozwinięta jak dziś, gdy nie było pociągów,...

Święty Zygmunt Feliński Postać Prymasa Polski świętego Zygmunta Szczęsnego Felińskiego jest ciągle zbyt mało znana. A przecież błyszczał nie tylko swoją postawą religijną...

Gdy stoimy przed Matką Miłosierdzia i wpatrujemy się w Jej cudowną twarz, w oczy z lekko opuszczonymi powiekami, to czujemy, iż Jej wysmukłe dłonie...

Emigracja to nie jest lekki chleb. Do wyższych zarobków czy lepszych warunków mieszkaniowych za granicą człowiek się szybko przyzwyczaja, natomiast...

Przez cały okres komunizmu, a więc przez ponad pół wieku, funkcjonowała w Polsce cenzura. O ile cenzura w Rzymie dotyczyła spraw...

Nadchodzi zwycięstwo Z prof. dr. hab. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, wykładowcą w...

Polityka potrafi często zaskakiwać, nie tylko w swoim programie, ale również w nominacjach czy wyborach. Programy bywają bardzo ogólnikowe (“damy...

W centrum dziewiętnastowiecznej ideologii komunistycznej leżało pojęcie proletariatu. To proletariat miał być tym nowym „narodem wybranym", który...

Język polityki w okresie przedwyborczym zdominowany jest przez wyrażenia, które zamazują istotny sens samej polityki. Najczęściej bowiem jest to...

Aby zrozumieć wprowadzaną obecnie reformę edukacji, nie możemy jej traktować jako dzieła autorskiego pani minister. To nie mgr Katarzyna Hall...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, rozmawia Piotr...

Człowiek nie jest istotą doskonałą. Każdy z nas na sobie tego doświadcza. Jesteśmy ułomni, narażeni na wiele potknięć i błędów. Szczególnie przykre...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, rozmawia Piotr...

Jednym z modnych i powracających ciągle słów jest słowo „tolerancja". Pojawia się ono najczęściej w dyskusjach zahaczających o problemy społeczne,...

Traugutt Styczeń przywodzi na myśl postać, która zabłysnęła w dziejach Polski wielkim heroizmem i wielką świadomością. Tą postacią jest Romuald Traugutt....

Dziennikarze TVN przekraczają kolejne granice – uniemożliwili ks. abp. Henrykowi Hoserowi uczestniczenie w debacie różańcowej, jaka miała się odbyć...

Powoli kończą się przygotowania do Wigilii i świąt Bożego Narodzenia. Już niedługo usłyszymy słowa, na które czekamy z nieustannie odradzającą się...

Siła słowa Juliusza Słowackiego Rozbiory Polski to był rozbój w biały dzień. Podcinał wiarę w jedność europejskiego etosu, który z jednej strony korzeniami sięgał greckiej...

Klęska ugrupowań powołujących się na tzw. wartości chrześcijańskie zmusza do refleksji nad pozycją polityka chrześcijańskiego wśród polityków...

Gender: w pułapce słowa Większość z nas nie rozumie słowa „gender”. I nic w tym dziwnego. Nie jest ono bowiem słowem polskim. A choć dziś odmieniane jest przez wszystkie...

Przebudzenie wiosny Fenomen budzącej się wiosny za każdym razem, od nowa, budzi zdziwienie, zaciekawienie i zachwyt. Zdziwienie, bo do martwej – wydawałoby się – ziemi...

Ukrzyżowanie jako forma okrutnej kary pojawiło się w starożytnej Persji na wiele wieków przed Chrystusem. Ofiara umierała długo i w potwornych...

Pułapki „luksusu” Luksus należy dziś do podstawowych kategorii wyznaczających ramy naszej cywilizacji. Chodzi o to, żeby mieć dużo i żeby wszystko to, co mamy, było...

Trudne zadanie stoi przed nowo wybranymi parlamentarzystami oraz przed administracją państwową, która na wielu szczeblach powinna zostać wymieniona....

Choć oba słowa - „kultura" i „cywilizacja" - wskazują na genezę łacińską, to tylko słowo „kultura" jest słowem oryginalnym, natomiast słowo...