Felietony-wywiady

WITAM PAŃSTWA NA MOJEJ STRONIE AUTORSKIEJ

PIOTR JAROSZYŃSKI

"Sic vive cum hominibus, tamquam deus videat; sic loquere cum deo, tamquam homines audiat" Seneka

Wiek XX jest wiekiem niesłychanego postępu w nauce. Widać to szczególnie na przykładzie techniki, która tym różni się od rzemiosła, że bazuje nie na sprawności manualnej, lecz na badaniach naukowych. Dzięki nim powstają rzeczy, o jakich dawniej trudno nawet było marzyć: samochody, samoloty, komputery, okręty podwodne, telefony komórkowe. Przedmioty te bardzo ułatwiają życie i właściwie trudno sobie nawet wyobrazić, jak można byłoby się dziś bez nich obejść.

Z drugiej jednak strony wiemy, że wyniki badań naukowych mogą być wykorzystywane w dwóch kierunkach: mogą człowiekowi pomóc, ale mogą też doprowadzić do niespotykanych dotąd zniszczeń; wojna na miecze i wojna przy użyciu broni biologicznej lub atomowej to nie są takie same wojny. Od miecza zginie w ciągu dnia jedna, dwie osoby, od atomu zginąć mogą w ciągu kilku sekund miliony. Nauka więc pomaga, ale i zagraża.

Zagrożenia płynące ze strony nauki nie zawsze są widoczne, a nawet mogą być celowo ukrywane. Lufę armatnią każdy widzi i nie będzie wkładał do środka głowy, zwłaszcza gdy armata jest nabita. Ale niebezpieczeństw ze strony wytworów techniki na pierwszy rzut oka nie widać, przeciwnie - osiągnięcia naukowe mogą wyglądać niewinnie albo nawet nęcąco. Prześledźmy na przykład różnego rodzaju środki perswazji stosowane głównie w propagandzie i reklamie.

Dzisiejsza perswazja niewiele ma wspólnego z prawdziwą sztuką przekonywania. Dawna retoryka była wytworem sztuki, dzisiejsza perswazja jest wytworem techniki. Dawniej chodziło o racjonalną i obiektywną argumentację, dziś - raczej o manipulowanie. I właśnie pozostający na usługach polityków i biznesmenów naukowcy badają naszą psychikę po to, by znaleźć właściwy sposób oddziaływania na nas, żebyśmy łatwiej ulegali presji, byli bezkrytyczni wobec ideologii, kupowali odpowiednie towary, niezależnie nawet od tego, czy to, co jest nam proponowane, ma jakąkolwiek wartość, czy nie. A ponieważ to rozum pomaga odróżniać to, co obiektywnie dobre, od tego, co obiektywnie złe, więc naukowcy szukają naukowych dróg omijania rozumu. Docierają dlatego do rozległej sfery uczuć, wyobraźni oraz tak zwanej podświadomości. Ludzka psychika zostaje poddana naukowej analizie nie po to, żeby poznać prawdę o człowieku, ale żeby człowiekiem manipulować. Robi się to bez naszej wiedzy i nie dla naszego dobra.

Głównym rynkiem sprzedaży usług naukowych są różnego rodzaju media. Dzięki nim codziennie miliony ludzi na świecie, szukając rozrywki lub tak zwanych obiektywnych informacji, zasiadają przed telewizorami, a programy powstają przecież dzięki wykorzystaniu różnego rodzaju metod manipulacyjnych; obok jednej prawdy sprzedaje się tam tysiąc kłamstw, kłamstewek, półsłówek, niedopowiedzeń.

Po czterogodzinnym patrzeniu w ekran (a tyle przeciętnie w Polsce oglądana jest telewizja) nasza psychika jest zaburzona: trudno się skoncentrować, trudno rozmawiać, po nocach śnią się koszmary, człowiek cały jest rozdrażniony. To wszystko nie jest przypadkiem; nasze reakcje są dokładnie obliczone przez naukowców, którzy sprzedają swoją wiedzę dla niegodnych celów. Wiele podręczników i encyklopedii naukowych, szczególnie z dziedziny psychologii i socjologii, ma charakter wręcz instruktażowy. Reakcje psychiki człowieka są badane pod kątem różnych możliwości oddziaływania na nią, a następnie ustalane są prawa ogólne.

Z tych praw korzystają twórcy reklam, programów publicystycznych i autorzy tak zwanych obiektywnych informacji. W efekcie człowiek, czekając na codzienną dawkę rozrywki albo na ostatnie nowości ze świata, połyka naukowo wyprodukowaną tabletkę, która pachnie pomarańczą, a działa jak piołun. Widać to na pokazywanych w telewizjach całego świata twarzach polityków, którzy nie reagują jak normalni ludzie na to, co dzieje się w kraju, i kłamią, mając przy tym zupełnie spokojne oblicza. A widzowie częściej wierzą wyrazowi twarzy niż rzeczywistości. Myślą: „Niemożliwe, aby osoba publiczna kłamała bez zmrużenia oka; ja w takiej sytuacji spaliłbym się ze wstydu". Jeżeli więc dany polityk o czymś zapewnia z przekonaniem i uśmiechem, to widocznie jest to prawda. I większość widzów rezygnuje ze swego zdrowego rozsądku, a poddaje się prostej manipulacji.

Jest jeszcze wiele innych metod, których szeroki repertuar dociera do nas w kampaniach wyborczych układanych wedle najnowszych amerykańskich receptur (bo to w oparciu o nie szkoleni są politycy zarówno lewicy, jak i tak zwanej prawicy). Obyśmy umieli zachować zdrowy rozsądek wobec tych naukowych — czy raczej naukawych — manipulacji, bazujących na najniższych instynktach i utracie poczucia rzeczywistości. Zdrowy rozsądek! Tego nam dzisiaj najbardziej potrzeba.

Piotr Jaroszyński
"Jasnogórska doroga do Europy"

Polska, leżąc na styku różnych cywilizacji, poddawana była działaniom obcych, których celem było zdominowanie bądź zniszczenie naszego narodu. W...

Gender a mowa nienawiści Nie jest bezpiecznie wskazywać na zagrożenia, jakie niesie ze sobą gender. Zwolennicy i propagatorzy tej ideologii przygotowali tu bowiem nie lada...

Rodzina – zgodność dusz Pokrewieństwo tworzy ramy życzliwości, ale to za mało, aby powstał głębszy kontakt między członkami rodziny, aby zrodziła się wzajemna miłość i...

Normalnie przytomny człowiek, podejmując różne decyzje, ma na oku jakiś cel; dla jego osiągnięcia dobiera też odpowiednie środki. Taki jest przecież...

W krainie łososi, jesiotrów i fok Rzeka Fraser bierze początek w Górach Skalistych i tocząc swe wody przez obszar zachodniokanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska, uchodzi do...

"Feliks Koneczny jest niezastąpiony tam, gdzie pojawia się pytanie o tożsamość Zachodu" - podkreśla w książce "Przywracanie pamięci" prof. Piotr...

Wiosna to czas intensywnego przygotowywania ziemi, aby wydała plon. Na polach, w przydomowych ogródkach czy na działkach możemy zobaczyć pochylone,...

Józef Conrad – szlacheckie korzenie W tym roku przypada 160-lecie urodzin pisarza, z tej okazji Sejm RP ustanowił rok 2017 Rokiem Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Dziesięć lat temu...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury KUL, wykładowcą w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu,...

Chcąc objąć kształt życia naszego Narodu, patrzeć musimy w głąb, do serca, tam, skąd płynie moc i siła. To serce nie jest samotne, ono czerpie...

Pytanie o rolę seniora w rodzinie wielopokoleniowej nie jest pytaniem łatwym, głównie ze względu na to, że zmianie ulega sam model rodziny a wraz z...

Najstarszą dziedziną poznania naukowego jest filozofia. Jej początki sięgają przełomu VII i VI w. przed Chr. Pojawiła się na wybrzeżach Azji...

Żyjemy w czasach mediokracji. Nie chodzi tu tylko o to, że media są czwartą lub nawet pierwszą władzą, ale o coś wyjątkowego – tylko media pozwalają...

Miernota w służbie demokracji Na dwa sposoby można utrzymywać ludzi w stanie obniżonej sprawności umysłowej. Pierwszy polega na odgórnej, czyli państwowej minimalizacji poziomu...

Świadectwo Słowa - recenzja Ukazała się kolejna – czwarta i ostatnia – płyta CD, która zawiera archiwalne nagrania kazań bł. ks. Jerzego Popiełuszki, jakie głosił w kościele...

Profanacja obrazu Matki Bożej, jaka ma miejsce w Brukseli, spotyka się z licznymi protestami zarówno w Polsce jak i za granicą. Świadczy to o...

Gender: feminizm to marksizm Jeżeli sięgniemy po dzieła klasyków marksizmu, jak choćby samego Marksa czy jego najbliższego współpracownika Engelsa, to ze zdumieniem odkryjemy,...

Nowa Lewica jest odmianą marksizmu. Słowo „marksizm” powinno już być wystarczająco odpychające, by uważać na Nową Lewicę. A jednak w wielu wypadkach...

Francuski fizyk Vincent Berger z Uniwersytetu Denisa Diderota w Paryżu zwrócił się do władz kraju z postulatem nieuznawania przez państwo dyplomów...

Z prof. dr. hab. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury KUL oraz członkiem Rady Naukowej Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i...

Współczesny Polak rozumie, że warto uczyć się języków obcych, takich jak angielski, niemiecki czy francuski. Wiadomo, jak znajomość przydać się może...

Ponieważ ciągle kluczymy w różnych odmianach PRL-u, a odrodzonej Rzeczypospolitej jak nie było, tak nie ma, więc warto robić remanent nie tylko...

„Wróg ludziom i Bogu Nazwa „Cyklop" jest znana wszystkim, choć może nie wszyscy pamiętają, że do ziemi Cyklopów zawitał Odyseusz wraz z towarzyszami w czasie drogi...

Polonijna parafia Jednym z niezwykłych fenomenów w skali światowej są parafie polonijne. Skupiają w sobie bowiem nie tylko życie religijne, ale też społeczne i...

Wiatraki zaatakowały Australię Farmy wiatrowe to nie tylko polski problem i nie tylko w Polsce mamy do czynienia z bardzo silnym lobby, które skutecznie prowadzi swoje wiatrakowe...

Próba dyskredytowania filozofii klasycznej, i to w ramach szeroko pojętego chrześcijaństwa, nie jest niczym nowym. Wystarczy tu wspomnieć wręcz...

List otwarty w sprawie nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej: List otwarty w sprawie nowelizacji ustawy o IPN Ustawa o zmianie ustawy o...

W gorączce dyskusji politycznych obfitującej w różnego rodzaju spory czy to programowe, czy personalne, łatwo stracić z oczu nadrzędny cel wyborów,...

Przeszłości nie da się już zmienić, teraźniejszość właśnie się dokonuje, ale przyszłość jest niepewna. Różnie może się zdarzyć, wydarzenia mogą...

Kultura jako najcenniejszy element narodowego dziedzictwa stanowiła zawsze i nadal stanowi duchową broń przeciwko wszelkiemu zniewoleniu i uciskowi....