Felietony-wywiady

WITAM PAŃSTWA NA MOJEJ STRONIE AUTORSKIEJ

PIOTR JAROSZYŃSKI

"Sic vive cum hominibus, tamquam deus videat; sic loquere cum deo, tamquam homines audiat" Seneka

Wiek XX jest wiekiem niesłychanego postępu w nauce. Widać to szczególnie na przykładzie techniki, która tym różni się od rzemiosła, że bazuje nie na sprawności manualnej, lecz na badaniach naukowych. Dzięki nim powstają rzeczy, o jakich dawniej trudno nawet było marzyć: samochody, samoloty, komputery, okręty podwodne, telefony komórkowe. Przedmioty te bardzo ułatwiają życie i właściwie trudno sobie nawet wyobrazić, jak można byłoby się dziś bez nich obejść.

Z drugiej jednak strony wiemy, że wyniki badań naukowych mogą być wykorzystywane w dwóch kierunkach: mogą człowiekowi pomóc, ale mogą też doprowadzić do niespotykanych dotąd zniszczeń; wojna na miecze i wojna przy użyciu broni biologicznej lub atomowej to nie są takie same wojny. Od miecza zginie w ciągu dnia jedna, dwie osoby, od atomu zginąć mogą w ciągu kilku sekund miliony. Nauka więc pomaga, ale i zagraża.

Zagrożenia płynące ze strony nauki nie zawsze są widoczne, a nawet mogą być celowo ukrywane. Lufę armatnią każdy widzi i nie będzie wkładał do środka głowy, zwłaszcza gdy armata jest nabita. Ale niebezpieczeństw ze strony wytworów techniki na pierwszy rzut oka nie widać, przeciwnie - osiągnięcia naukowe mogą wyglądać niewinnie albo nawet nęcąco. Prześledźmy na przykład różnego rodzaju środki perswazji stosowane głównie w propagandzie i reklamie.

Dzisiejsza perswazja niewiele ma wspólnego z prawdziwą sztuką przekonywania. Dawna retoryka była wytworem sztuki, dzisiejsza perswazja jest wytworem techniki. Dawniej chodziło o racjonalną i obiektywną argumentację, dziś - raczej o manipulowanie. I właśnie pozostający na usługach polityków i biznesmenów naukowcy badają naszą psychikę po to, by znaleźć właściwy sposób oddziaływania na nas, żebyśmy łatwiej ulegali presji, byli bezkrytyczni wobec ideologii, kupowali odpowiednie towary, niezależnie nawet od tego, czy to, co jest nam proponowane, ma jakąkolwiek wartość, czy nie. A ponieważ to rozum pomaga odróżniać to, co obiektywnie dobre, od tego, co obiektywnie złe, więc naukowcy szukają naukowych dróg omijania rozumu. Docierają dlatego do rozległej sfery uczuć, wyobraźni oraz tak zwanej podświadomości. Ludzka psychika zostaje poddana naukowej analizie nie po to, żeby poznać prawdę o człowieku, ale żeby człowiekiem manipulować. Robi się to bez naszej wiedzy i nie dla naszego dobra.

Głównym rynkiem sprzedaży usług naukowych są różnego rodzaju media. Dzięki nim codziennie miliony ludzi na świecie, szukając rozrywki lub tak zwanych obiektywnych informacji, zasiadają przed telewizorami, a programy powstają przecież dzięki wykorzystaniu różnego rodzaju metod manipulacyjnych; obok jednej prawdy sprzedaje się tam tysiąc kłamstw, kłamstewek, półsłówek, niedopowiedzeń.

Po czterogodzinnym patrzeniu w ekran (a tyle przeciętnie w Polsce oglądana jest telewizja) nasza psychika jest zaburzona: trudno się skoncentrować, trudno rozmawiać, po nocach śnią się koszmary, człowiek cały jest rozdrażniony. To wszystko nie jest przypadkiem; nasze reakcje są dokładnie obliczone przez naukowców, którzy sprzedają swoją wiedzę dla niegodnych celów. Wiele podręczników i encyklopedii naukowych, szczególnie z dziedziny psychologii i socjologii, ma charakter wręcz instruktażowy. Reakcje psychiki człowieka są badane pod kątem różnych możliwości oddziaływania na nią, a następnie ustalane są prawa ogólne.

Z tych praw korzystają twórcy reklam, programów publicystycznych i autorzy tak zwanych obiektywnych informacji. W efekcie człowiek, czekając na codzienną dawkę rozrywki albo na ostatnie nowości ze świata, połyka naukowo wyprodukowaną tabletkę, która pachnie pomarańczą, a działa jak piołun. Widać to na pokazywanych w telewizjach całego świata twarzach polityków, którzy nie reagują jak normalni ludzie na to, co dzieje się w kraju, i kłamią, mając przy tym zupełnie spokojne oblicza. A widzowie częściej wierzą wyrazowi twarzy niż rzeczywistości. Myślą: „Niemożliwe, aby osoba publiczna kłamała bez zmrużenia oka; ja w takiej sytuacji spaliłbym się ze wstydu". Jeżeli więc dany polityk o czymś zapewnia z przekonaniem i uśmiechem, to widocznie jest to prawda. I większość widzów rezygnuje ze swego zdrowego rozsądku, a poddaje się prostej manipulacji.

Jest jeszcze wiele innych metod, których szeroki repertuar dociera do nas w kampaniach wyborczych układanych wedle najnowszych amerykańskich receptur (bo to w oparciu o nie szkoleni są politycy zarówno lewicy, jak i tak zwanej prawicy). Obyśmy umieli zachować zdrowy rozsądek wobec tych naukowych — czy raczej naukawych — manipulacji, bazujących na najniższych instynktach i utracie poczucia rzeczywistości. Zdrowy rozsądek! Tego nam dzisiaj najbardziej potrzeba.

Piotr Jaroszyński
"Jasnogórska doroga do Europy"

Gender: w stronę cywilizacji śmierci Ujawniając krok po kroku ideologię gender, musimy w końcu dojść do pytania: o co w tym wszystkim chodzi? Oficjalnie podawane są różne racje, a ma je...

138 lat temu w nocy z 22 na 23 stycznia wybuchło powstanie styczniowe. Rozpaliło wielkie nadzieje narodów żyjących pod zaborami na ziemiach I...

W krainie łososi, jesiotrów i fok Rzeka Fraser bierze początek w Górach Skalistych i tocząc swe wody przez obszar zachodniokanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska, uchodzi do...

Adwent czy bachanalie? Okres Adwentu to czas oczekiwania. Na świat przyjść ma Chrystus, Bóg, który stał się człowiekiem. Stajemy tu wobec tajemnicy wiary. Bez wiary nie...

Gender: ale dlaczego cywilizacja śmierci? Gender jest cywilizacją śmierci. To nie ulega wątpliwości, ponieważ legalizuje i promuje różne formy odbierania życia lub uniemożliwienie jego...

Moc literatury Wielu z nas pamięta słowa wypowiedziane w UNESCO 2 czerwca 1980 r. przez św. Jana Pawła II o tym, że naród polski przetrwał lata niewoli, nie mając...

Homo intelligens Każdy człowiek jako człowiek myśli. Myślenie jest tak z nami nieodłącznie związane i tak istotne dla naszej natury, że weszło w skład tzw....

Gender w galerii handlowej Do istoty gender należy manipulowanie ludzką płciowością w taki sposób, aby docelowo tę płciowość zniszczyć, przede wszystkim w jej funkcji...

Mija kolejna, osiemdziesiąta trzecia rocznica zbrojnej napaści Związku Sowieckiego na Polskę. Nasze młode państwo po zaledwie dwudziestu jeden...

Bez odwetu Rycerskość stanowiła od wieków cechę Polaków, choć nie jest łatwo ją zdefiniować. Gdy myślimy o rycerzu, to wyobrażamy sobie męża zakutego w srebrną...

Żyjemy w czasach, w których świadomość społeczna jest nieomal w całości zdominowana przez masowe media. O czym nie mówią media, tego nie ma lub to...

Gdy myślimy o roku, który nas czeka, mamy wiele obaw. Zbyt wiele osób dotkniętych jest bezrobociem, inni pracując niewiele zarabiają, jeszcze inni...

Żeby dzieci się nie nudziły Wakacje to czas koniecznego odpoczynku, zwłaszcza dla dzieci. Odpoczynek ten musi trwać długo, nie tydzień i nie dwa, lecz co najmniej dwa miesiące....

Odkrywanie Polski Najbardziej lubię pokazywać Polskę osobom, które są u nas po raz pierwszy, a które przyjeżdżają wyraźnie zainteresowane poznaniem nowego miejsca....

Życie stawia nas nieustannie w sytuacjach, w których musimy podejmować rozmaite decyzje. Jedne są prozaiczne, dotyczą spraw codziennych, do których...

Jest dość intrygujące, że ostatnia encyklika „Veritatis splendor” odbiła się w polskich mass mediach dość szerokim echem. Po trzech latach (!)...

Odrodzenie życia społecznego Polaków to nie tylko jednoczenie się we wzniosłych momentach w celu obrony jakiejś wielkiej wartości; odrodzenie to...

Jacek Woroniecki, ostatni męski potomek wielkiego rodu Jagiellonidów, rozumiał i czuł ducha kultury polskiej w stopniu iście królewskim. A choć sam...

Chluba Kościoła i Narodu Większość z nas ma dość mgliste pojęcie o realiach pracy misjonarzy. Zazwyczaj gdy słyszymy o misjach, to przychodzą nam na myśl zdjęcia, na których...

Na wstępie chciałbym przeprosić czytelnika za te obce słowa, które pojawiły się nie dla magii, ale dlatego, że mają znaczenie prawie techniczne....

Czy ktoś słyszał takie nazwisko jak Ingersoll? Raczej mało kto albo nikt. W takim razie przypomnijmy historię tego Pana, bo i dziś może być ona...

Platforma Obywatelska dąży do całkowitej kontroli życia publicznego, przyznając sobie status absolutnego suwerena. Instytucja taka jak Kościół...

Z prof. dr. hab. Piotrem Jaroszyńskim rozmawia dr Imelda Chłodna Jest Pan wykładowcą w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu oraz...

W Polsce jako wyborcy mamy pewien żal do Polonii, że zbyt słabo włącza się w wybory, że frekwencja wyborcza jest wyjątkowo niska, spada poniżej...

Z profesorem Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, rozmawia Piotr...

W cywilizacji łacińskiej prawo do własności prywatnej traktowane było jako rozumne dopełnienie prawa naturalnego (Tomasz z Akwinu, S.Th., II—II, 66,...

Gender: Malthus by się przeraził Za gender stoi neomaltuzjanizm. Jest to nazwa ideologii, która za swego protoplastę uważa Thomasa Roberta Malthusa. Aby więc zrozumieć, na czym...

Socjotechnika i demokracja Socjotechnika jest umiejętnością naukowego sterowania społeczeństwem. Oddaje ona szczególne usługi w państwach demokratycznych, w których zewnętrzny...

Z prof. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury KUL, wykładowcą w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu,...

Jednym z największych i najtragiczniejszych malarzy jest Vincent van Gogh. Urodził się w 1853 roku w niewielkiej wiosce holenderskiej w Brabancji,...