Felietony-wywiady

W czasach napięć i przesileń społecznych, gdy ze wszystkich stron jesteśmy otaczani przez różnego rodzaju specjalistów od dezinformacji i rozdrażniania, warto choć na chwilę oderwać się i odetchnąć.
Zamiast patrzeć w skrzeczący telewizor, lepiej pójść na przykład do muzeum, w którym możemy obejrzeć arcydzieła polskiego malarstwa. A mamy się czym szczycić: Matejko, Gierymski, Chełmoński, Brandt, rodzina Kossaków, Wyspiański, Malczewski i tylu, tylu innych.

Zatrzymajmy się tym razem przed dziełami Chełmońskiego. Mamy piękny, jesienny dzień. W sadach dojrzewają jabłka. Niektóre liście już się przebarwiają na kolor złocisty, czerwony, brązowy. Słońce wciska się pomiędzy gałęzie, jest ostre, ale już nie tak ciepłe jak latem. Stoimy przed obrazem namalowanym przed ponad stu laty. Widzimy jakąś bezkresną biel śniegu wtapiającego się może w mgłę, a może w lekką zadymkę. Czujemy powiew wiatru i mróz. Jest zima. Stado kuropatw z nastroszonymi piórami może stanęło w bezruchu, a może wolno, wolniutko posuwa się w śnieżnej bieli. I wiatr...

Gdy już nasycimy się zimą, możemy poszukać wiosny. Takiej wiosny, że aż pachną łąki, złocą się kaczeńce, błyszczą w słońcu rozlewiska i strumienie przemienione w rwące potoki. A nad łąkami unoszą się czajki z charakterystycznymi skrzydłami jak łopatki, załamujące lot jak dziecinny latawiec, który gdy spadnie, rozbije się niechybnie o ziemię, ale czajka - nie, ona robi zwrot i znowu z krzykiem odciąga zbyt ciekawskich od gniazda ukrytego w trawie. Popatrzmy jeszcze chwilę, ale ostrożnie, żeby ptaków nie płoszyć...

W skwarne letnie południe, gdy jest akurat przerwa na obiad, łaciaty piesek, może Burek, a może Ciapek albo Misiek, taki, jakich pełno na polskich wsiach, zaszył się w ukwieconej trawie. Złote kłosy szumiącego tuż obok zboża poprzeplatanego chabrami i makami dają miły cień. Pies uniósł głowę i nasłuchuje, a nuż gospodarz zagwiżdże i trzeba będzie zerwać się na równe nogi? Ale nie, jest cicho, można jeszcze odpocząć.

Nagle zrywa się burza. Przestraszone krowy pędzą jak oszalałe, wiatr siecze deszczem, drzewa i krzewy gną się nieomal do ziemi, a dzieci szukają ratunku u Boga, kreśląc nieustannie znak krzyża...

Potem nadchodzi babie lato. Jakiś inny czarny Burek patrzy w dal na pasące się stada, a dziewczynka, leżąc na ziemi, rozsnuwa nić babiego lata i patrzy rozmarzona w niebo. Kto wie, o czym myśli, za czym tęskni... Kto to wie...

Jesienią na ukraińskim stepie woźnica nie może utrzymać czwórki koni, które tak galopują, że aż darń i błoto pryskają im spod kopyt. Oczy przekrwione, grzywy rozwiane. A jesienne ciemne chmury zwiastują nadchodzącą zimę, która zagości na kresach na wiele miesięcy. Może gdy staniemy w rozgwieżdżoną noc przed chutorem, zaproszą nas do środka, aby się ogrzać? Kto to wie...

Józef Chełmoński pisał: „Przywiązanie do swoich było mi podstawą czynów moich i zajęć". A w innym liście czytamy: „Na czym urosiem, to się nie starzeje. Wszystko, co mam, z naszego dostałem nieba nade mną - a w uszy dziadowskie pieśni i odpustowej Matki Boskiej blaski na oczy, a potem co tylko pomyślę, to wszystko stamtąd przyszło".

Pokolenie Chełmońskiego tworzyło w czasach, gdy Polski nie było na mapie Europy, gdy nadzieja na odzyskanie niepodległości wciągała w powstańcze szeregi najzdolniejszą młodzież, którą później zaborca skazywał na lata Sybiru. Ale mimo tych trudności i prześladowań w kręgach artystycznych i wśród elit intelektualnych panowała atmosfera prawdziwie polska. Sztuka tchnęła Ojczyzną, jej dziejami, przyrodą i ludźmi. Jakże dziś brakuje nam takich elit, takich artystów! Ale może przyjdzie oczekiwany czas i odrodzi się pokolenie, które będzie umiało kochać Polskę, bo przecież tyle w niej dobra i piękna.

Piotr Jaroszyński
"Jasnogórska droga do Europy"

Technika zaszła dziś tak daleko, że wiele produktów takich jak kleje czy wykładziny nie wydzielają już nieprzyjemnego zapachu. Ale ten przykry...

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nie próżnuje, przedstawiając do zaopiniowania projekt reformy nauki pt. "Założenia do nowelizacji ustawy -...

Polacy są narodem rozproszonym po całym świecie. Tworzą mniejsze lub większe skupiska, czasem stanowią nieliczną garstkę zabłąkaną wśród wysp...

Przez ostatnie lata słyszeliśmy, jak publiczne osoby piastujące wysokie stanowiska posługiwały się zwrotem „w tym kraju". Zwrot to rażący, bo...

Pytąjąc o Polskę pytać musimy o jej elity: kim, skąd i po co są? Każdy naród potrzebuje elit, bo przecież nie wszyscy - czy to z braku warunków, czy...

Nowe nazwy ulic: 4421 W świecie spotykamy różne systemy oznaczania ulic. Najprostszy jest chyba system amerykański, gdzie równolegle biegnące ulice (streets) przecinają...

Jednym z największych i najtragiczniejszych malarzy jest Vincent van Gogh. Urodził się w 1853 roku w niewielkiej wiosce holenderskiej w Brabancji,...

Polska rosła i dojrzewała w kręgu cywilizacji łacińskiej, dlatego wspólnym dobrem narodu jest prawda. Nie można tego zbagatelizować, ani też...

Kultura jako najcenniejszy element narodowego dziedzictwa stanowiła zawsze i nadal stanowi duchową broń przeciwko wszelkiemu zniewoleniu i uciskowi....

Ponieważ w naszym kraju nie przeprowadzono ani dekomunizacji, ani lustracji w środowisku dziennikarskim i akademickim, wobec tego można...

Norwid miał niespełna trzydzieści lat, gdy w liście do swego przyjaciela, Józefa Bohdana Zaleskiego, pisał: „Ba... gdyby to nie z krzyżem Zbawiciela...

Nasz świat Do istoty ludzkiego życia należy pokonywanie najrozmaitszych trudności. W każdej epoce i w każdym zakątku Ziemi człowiek z czymś się zmaga, gdy jest...

Sejm został rozwiązany, czekają nas wybory. Ale przed wyborami jest jeszcze kampania wyborcza. Partie czy właściwie komitety wyborcze na różne...

Nowa Lewica – w pułapce równości Pojęcie równości (égalité) zostało wypisane na sztandarach rewolucji francuskiej jako podstawowe hasło triady: wolność, równość, braterstwo. Od tego...

Rozmowa w Katyniu Było to pewnego lata, nie tak dawno. Do Katynia łatwo trafić: wystarczy jadąc trasą Mińsk-Moskwa skręcić w prawo, choć nie ma informacji w języku...

Specjalnie dla Czytelników strony www.piotrjaroszynski.pl · 14 października 2006 Felietony zacząłem przygotowywać systematycznie od października...

Na zdrowy rozum mogłoby się wydawać, że każda władza dąży do tego, żeby społeczeństwo było coraz bogatsze. Dzięki temu z jednej strony władza taka...

Pod patronatem „Naszego Dziennika” W związku ze zbliżającą się kanonizacją naszego wielkiego rodaka Jana Pawła II pojawia się coraz więcej...

Przyjaźń Ludzie nawzajem się potrzebują, dlatego utworzyli różne wspólnoty, jak miasta, państwa, organizacje międzynarodowe. Potrzebują się też w mniejszych...

Paryż jesienią, gdy opadną liście z drzew, ma urok, który tworzy czytelna linia architektury. Dzielnice starego miasta są na tyle rozległe, że...

W czasach PRL wydawało się, że walka z Kościołem to przede wszystkim specjalność komunistów. Napięcie trwało nieustannie, a choć nie zawsze było...

W krainie łososi, jesiotrów i fok Rzeka Fraser bierze początek w Górach Skalistych i tocząc swe wody przez obszar zachodniokanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska, uchodzi do...

W czasie zaprowadzania w Polsce komunizmu strategiczną rolę odgrywała własność. Wysiłek komunistów skupił się na tym, aby siłą lub podstępem,...

Jesteśmy Polakami! Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci! Polak Polakowi bratem! Co dzień Polak narodowi służy! Polska Matką naszą - nie...

Nowa Lewica Powrót marksizmu Rok 1989 (choć był to dłuższy proces) przyjmuje się często jako symboliczną datę upadku komunizmu w bloku sowieckim i rozpadu Związku Sowieckiego....

W ocalałych, choć już nielicznych dworskich lub pałacowych parkach spotkać możemy czasem rzeźbę przedstawiającą dwóch mocujących się mężczyzn, z...

Nadchodzi zwycięstwo Z prof. dr. hab. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, wykładowcą w...

Wielu Polaków ciągle nie zdaje sobie sprawy, jaką rolę winna odgrywać w ich życiu kultura narodowa. Jedni, idąc za obecną modą, uważają, że kultura...

Jak przekonuje profesor Piotr Jaroszyński, to, jaka będzie Polska i Europa, czy ocaleją narody i czy chrześcijaństwo zachowa swoje należne miejsce,...

Proces budowania w Polsce antycywilizacji opartej na antydekalogu powoli zbliża się do końca. Na przykazanie: „Nie klam!" państwo odpowiada:...