Felietony-wywiady

W wąskim przejściu między Belgią i Niemcami, na terenie Holandii, leży jedno z piękniejszych miast europejskich. Któż dziś nie zna jego magicznej nieomal nazwy - Maastricht?
Tu przecież rozpoczął się pochód ku nowej Europie, zjednoczonej i odrodzonej. Trudno o lepsze miejsce; jego historia sięga jeszcze panowania rzymskiego.

Miasto powstało nieco na północ od ważnego strategicznie Traiectum ad Mosam (mostu na rzece Moza). Po przyjęciu chrześcijaństwa było przez kilka wieków siedzibą biskupa (382-721). Później miastem, jako częścią imperium Franków, zarządzali książęta brabanccy i biskupi z Liege (od roku 1204). W drugiej połowie wieku XVI zostało ono splądrowane przez Hiszpanów pod wodzą księcia z Parmy. Później w wieku XVII i XVIII trzykrotnie dostawało się w ręce Francuzów, a wreszcie na mocy traktatu z roku 1839 pozostało przy Holandii.

Dziś spacerujący turysta podziwia smak, z jakim odrestaurowano Stare Miasto, chwali czystość i schludność uliczek, syci oczy widokiem monumentalnych świątyń romańskich i gotyckich. Maastricht jest miastem zamieszkałym w większości przez katolików, jeden tylko kościół (św. Jana) należy do protestantów.

Byłem tam w adwencie, gdy ulice są strojniejsze niż zwykle: kolorowe lampki palą się nawet w dzień, a wystawy sklepowe i kafeterie necą rzesze przechodniów. Adwent to dla chrześcijan najmilsza pora roku - pora oczekiwania na Zbawiciela. Miliony ludzi na całym świecie w niezliczonych językach przesyła sobie kartki świąteczne, by upamiętnić tak ważne wydarzenie. Z Maastricht też można wysłać życzenia, w każdym ze sklepów jest duży wybór kart. Sprzedawca podsuwa romantyczne pocztówki z pejzażem zimowym, z radośnie bawiącymi się dziećmi, z sympatycznym bałwankiem w filuternym kapelusiku. Jednak zapytany o scenę ilustrującą Boże Narodzenie patrzy zdziwiony, a po chwili namysłu proponuje... św. Mikołaja. Na słowa, że św. Mikołaj to nie Chrystus, milknie i odchodzi. A kartki są dobrej jakości, niedrogie, firmowane przez EEC (Wspólnotę Europejską).

Ale Maastricht to nie tylko rozkrzyczane wystawy, miasto słynie przecież wieloma zabytkami, wśród których najpiękniejsze są kościoły. Z daleka już widać, jak poszczególne epoki wyrysowały na nich ślady wielkiej kultury chrześcijańskiej. Zainteresowani turyści pragną przyjrzeć się bliżej i zajrzeć do środka. Myślą: Ileż tam musi być rzeźb, obrazów, witraży, rozwiązań architektonicznych. Ale cóż to? Na twarzach widać rozczarowanie; kościoły są zamknięte, jakby od lat nikt do nich nie zaglądał. Czy wszystkie? Nie, blisko rynku, przy małej uliczce stoi niewielki kościółek gotycki, ozdobiony lampionami; drzwi otwarte na oścież. Z napisów wynika, że należał kiedyś do dominikanów. A do kogo należy teraz? Na odpowiedź nie trzeba długo czekać. Już przed wejściem słychać rytm nowoczesnej muzyki dyskotekowej. A w środku? W środku pod gotyckimi sklepieniami znajduje się coś, co odbiera mowę. Bo tragiczny jest widok kościoła zniszczonego, smutkiem napawa kościół opuszczony, w zdumienie wprawia kościół zamieniony na muzeum. Ale jak nazwać uczucie, które się budzi, gdy widzimy, że z drogocennej świątyni - świadka wielowiekowych, żarliwych modlitw w szczęściu i w nieszczęściu - nowocześni „Europejczycy" zrobili... jarmarczną knajpę? Jedni jedzą, inni piją, jeszcze inni handlują. Wrzask i harmider, tylko ze sklepień patrzą oczy świętych; patrzą na ustawione rzędem stragany, patrzą na ludzi...

- Może pan zje parówkę? A może pani kupi torebkę? Tanio sprzedam, będzie świetny prezent pod choinkę - zachęca łamaną angielszczyzną silący się na uśmiech sprzedawca.

Tu, w Maastricht, zaczęła się już nowa Europa. Tylko... dokąd ty właściwie zmierzasz, Europo?

Piotr Jaroszyński
"Patrzmy na rzeczywistość"

Słowo „dialog" pojawia się w bardzo wielu różnych językach, należących do różnych grup językowych (np. francuski — języki romańskie, angielski —...

Dużo mówi się o wolności, choć słowo „wolność", ten nieodzowny przymiot demokracji, jest już dzisiaj wyświechtane i mało kto wie, jaki ono ma...

Komu przeszkadza godło? Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Sportu oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze swoich oficjalnych stron...

Istota edukacji Zdewaluowanie pojęcia grzechu, podporządkowanie edukacji emocjonalności i nakierowanie jej jedynie na zdobywanie wiedzy, a także pozbycie się z...

Ponieważ w naszym kraju nie przeprowadzono ani dekomunizacji, ani lustracji w środowisku dziennikarskim i akademickim, wobec tego można...

Unia zbyt mocno ingeruje w suwerenność państw Z prof. Piotrem Jaroszyńskim rozmawia Małgorzata Pabis. Jak Pan ocenia głos Brytyjczyków i ich mocne „nie” dla UE? – Brytyjczycy ze względu na...

W nowogródzkiej stronie Zapatrzeni w Zachód, zapominamy o Kresach. A przecież tuż obok znajdują się ziemie przez tyle wieków związane z Rzecząpospolitą, mieszkają tu...

Druga połowa XVIII wieku to okres przełomowy dla świata zachodniego, powstają bowiem zręby nowych zasad budowania i funkcjonowania państwa....

Na zdrowy rozum mogłoby się wydawać, że każda władza dąży do tego, żeby społeczeństwo było coraz bogatsze. Dzięki temu z jednej strony władza taka...

Totalitarne zagrożenie Święty Jan Paweł II był niezwykle wnikliwym obserwatorem i demaskatorem zagrożeń, jakie noszą ze sobą dzisiejsza cywilizacja, jej kultura i nauka....

"Feliks Koneczny jest niezastąpiony tam, gdzie pojawia się pytanie o tożsamość Zachodu" - podkreśla w książce "Przywracanie pamięci" prof. Piotr...

Nerwowe szukanie sponsorów dla wielu przedsięwzięć jest dziś zjawiskiem coraz częstszym. Dziedziną, która w sposób szczególny cierpi na brak...

Skarbem każdego kulturalnego narodu są blioteki. Księgi tam gromadzone pozwalają zarówno na prowadzenie specjalistycznych badań naukowych, jak i na...

Co dobre i wielkie, dojrzewa długo i potrzebuje geniuszu. Aby powstał naród, nie wystarczy jedno pokolenie, trzeba wielu pokoleń, i to takich, które...

Proces budowania w Polsce antycywilizacji opartej na antydekalogu powoli zbliża się do końca. Na przykazanie: „Nie klam!" państwo odpowiada:...

Jeśli w dzień policja zachowywała się obojętnie, a w nocy przystąpiła jednak do działania, to znaczy, że zmieniony został rozkaz. Z prof. Piotrem...

Goście redakcji o Kresach tożsamości i modlitwie Redakcję „Kuriera” odwiedzili goście z Polski: prof. dr hab. Piotr Juliusz Jaroszyński, kierownik Katedry i Sztuki na Katolickim Uniwersytecie...

Dla wielu z nas PRL jest nie tylko faktem historycznym, ale również faktem prawnym. Było takie państwo, miało legalny status, czyli swoją nazwę...

Domy, domki, warzywniki System komunistyczno-turański miał dopracowane metody zarówno powoływania na najwyższe urzędy państwowe, jak i odwoływania z tych urzędów. Ale nie...

Moje opinie i zarazem doświadczenia z CK pokrywają się ze spostrzeżeniami innych naukowców. Przytoczę teraz kilka cytatów z kolejnych artykułów pt....

Ktoś mógby zapytać, czy Ojczyzna nie jest dziś jakimś anachronizmem? Czy nie można po prostu spokojnie sobie żyć i mieszkać w jakimś kąciku, np....

Narodowa lekcja - recenzja Na książkę „Niezapomniane twarze” prof. Witolda Kieżuna składa się 16 krótkich opowiadań. Całość podzielona jest na cztery części, które obejmują...

Rok szkolny już w toku. Dzieci wróciły z wakacji, również młodzież, wkrótce naukę rozpoczną studenci. Jak praca w życiu dorosłym, tak nauka wypełnia...

Rok 2001 został ogłoszony przez polski parlament Rokiem Prymasa. Chwalebna to inicjatywa. Ze względu jednak na podwójną taktykę „sił postępu", która...

Jaka powinna być własność? - prywatna, państwowa, spółdzielcza, a może wspólna? Na pytanie to nie można odpowiedzieć abstrakcyjnie, ponieważ sama...

Generał Zaruski – kurs na słońce! Józef Konrad Korzeniowski nie był jedynym pisarzem, którego przywołał z głębi lądu zew dalekich mórz i oceanów. Postacią jakże malowniczą, a zarazem...

Nowa Lewica – pokonać Kościół Wariant sowiecki komunizmu nie sprawdził się, ale czy to znaczy, że wiara w komunizm w ogóle znikła? Nie. Ta wiara przetrwała, tyle że na Zachodzie...

Nowe nazwy ulic: 4421 W świecie spotykamy różne systemy oznaczania ulic. Najprostszy jest chyba system amerykański, gdzie równolegle biegnące ulice (streets) przecinają...

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nie próżnuje, przedstawiając do zaopiniowania projekt reformy nauki pt. "Założenia do nowelizacji ustawy -...

Mickiewicz arcypolski Najgłębszą tajemnicą twórczości Adama Mickiewicza jest to, że słowem przenikał do wszystkich zakamarków polskiej duszy: do zmysłów, wyobraźni,...