Felietony-wywiady

WITAM PAŃSTWA NA MOJEJ STRONIE AUTORSKIEJ

PIOTR JAROSZYŃSKI

"Sic vive cum hominibus, tamquam deus videat; sic loquere cum deo, tamquam homines audiat" Seneka

Ponieważ w naszym kraju nie przeprowadzono ani dekomunizacji, ani lustracji w środowisku dziennikarskim i akademickim, wobec tego można przypuszczać, że byli pracownicy MSW, jak i pozostający na ich usługach dziennikarze, nie tylko pozostali aktywni po roku 1989, ale również, że utrzymano po dziś dzień metody osaczania lub niszczenia przeciwnika zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego.


W połowie lat 60. Leszek Kołakowski ze względu na swą nieprawomyślność stał się dla rządzących komunistów osobą niewygodną. Mimo iż ciągle był zdeklarowanym marksistą i pozostawał członkiem PZPR, stanowił jednak dla władz pewien problem. Stąd nie tylko doprowadzono do usunięcia go z partii, ale ostatecznie zmuszono też do emigracji. Tyle że nie była to emigracja za chlebem, lecz okazja do objęcia katedr filozofii na Uczących się uniwersytetach świata. Kołakowski mógł przebierać, łącznie z propozycją objęcia we Frankfurcie katedry po Teodorze Adorno, czołowym zachodnim marksiście, do czego zachęcał go znany przedstawiciel Nowej Lewicy, Jurgen Habermas.

Wedle dokumentów zachowanych w IPN Kołakowski, opuszczając Polskę, zobowiązał się do nieatakowania PRL-u. Ale na jesieni 1970 r. starł się publicznie w Londynie z reżimowym ambasadorem. Następnie udzielił w lutym 1971 r. wywiadu zachodnioniemieckiej telewizji, który przedrukował tygodnik „Die Zeit”. Potem paryska „Kultura” wydrukowała tekst Kołakowskiego „Tezy o nadziei i beznadziejności”. Wszystko to MSW uznało za potencjalnie groźny rewizjonizm, w związku z czym zaplanowano podjęcie szeregu akcji, które miały Kołakowskiego zneutralizować.

W tym kontekście ciekawy jest opis metod, jakie zamierzano zastosować, by wygasić ów „destrukcyjny wpływ”. Program noszący tytuł „Kierunkowy plan przedsięwzięć operacyjnych do kwestionariusza ewidencyjnego krypt. »Senator« dot. prof. dr. hab. Leszka Kołakowskiego” (Warszawa 1971, IPN BUiAD 0205/5031. 4) zawierał dwa obszary działania.

Po pierwsze – chodziło o ograniczenie wpływu Kołakowskiego na środowiska twórcze, po drugie – o rozpoznanie jego dalszych planów. Gdy chodzi o punkt pierwszy, to tutaj sugerowano napisanie artykułów typu „pamfletowo-ironicznego”, które by zdyskredytowały jego poglądy i ośmieszyły go jako polityka.

Ponadto zalecano rozsiewanie negatywnych opinii o Kołakowskim jako naukowcu i jako obywatelu PRL, przeciwstawiając jego postawę postawie takich marksistów jak B. Brus czy B. Baczko.

Dalej planowano prowadzenie rozmów „profilaktyczno-ostrzegawczych” z osobami, które, z wyjątkiem najbliższej rodziny, kontaktowały się lub zamierzały kontaktować z Kołakowskim. Następnym krokiem byłaby dokładna inwigilacja korespondencji.

A wreszcie sugerowano zamieszczenie w piśmie zagranicznym artykułu, który by Kołakowskiego „odbrązowił” na tle jego działalności w okresie stalinowskim.

Ta ostatnia metoda miała się okazać skuteczna w przypadku doc. M. Bielińskiej-Hirszowicz. Gdy chodzi o punkt drugi, to w grę wchodziło podsyłanie do Kołakowskiego znanych mu naukowców, których MSW traktowało jako źródła informacji, a także wśród tych kontaktów oddelegowanie jednego tajnego współpracownika, który by nie tylko informował, ale również wpływał na Kołakowskiego.

W sumie cała strategia obejmowała 7 różnych przedsięwzięć, a za ich realizację mieli być odpowiedzialni konkretni pracownicy MSW Dlatego każdy z podpunktów kończył się formułą: „Odpowiedzialny za wykonanie, koordynację lub realizację do dn.” i tu tekst wykropkowany. Cały dokument podpisał kpt. L. Budzikowski, inspektor Wydz, IV Dep. III MSW

Mamy tu przykład skoordynowanej i zaplanowanej akcji, dzięki której ofiara miała zostać osaczona w takim stopniu, aby jej wpływ na środowiska nie tylko polskie, ale również zagraniczne, okazał się mało skuteczny. Władze komunistyczne działały w skali socjologicznie i politycznie dużej, bo tylko taka skala dla nich się liczyła, gdyż mogła być groźna. Kariera czysto naukowa nie miała dla nich znaczenia lub miała znaczenie drugorzędne. Z punktu widzenia władz PRL-u wyjazd Kołakowskiego za granicę był formą politycznej banicji.

Piotr Jaroszyński

Nawroty komunistycznych metod . Nasza Polska nr 30, 27.07.2010

Współczesna kultura została porażona subiektywizmem i relatywizmem. Ofiarą padła klasyczna triada obejmująca Prawdę, Dobro i Piękno. Prawda nie jest...

Pamiętamy jak po roku 1989 religia wróciła do szkół, ale pamiętamy też, że ten powrót nie dokonywał się bezboleśnie. Dochodziło do bardzo ostrych...

Wpaja się nam od kilku lat, że ustrój państwa może być albo demokratyczny albo totalitarny, pierwszy jest dobry i nowoczesny, drugi jest zły i...

„Ciężka” praca Praca bywa ciężka, a nawet bardzo ciężka. Do takiej należy choćby kopanie rowu łopatą i to przez cały dzień, a nawet dzień po dniu. Jednak sam...

Polska wiosna Są miejsca na świecie, w których zima gwałtownie przechodzi w wiosnę - w ciągu kilku dni robi się całkiem zielono. Tak jest w Waszyngtonie, w...

Z prof. dr. hab. Piotrem Jaroszyńskim, kierownikiem Katedry Filozofii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, wykładowcą i...

Tradycje polskiego patriotyzmu, tolerancji i humanizmu Polska jest państwem, które leży w Europie Środkowej, w samym jej sercu. Jednak z racji politycznych, a nie geograficznych jawi się po dziś dzień w...

Nasze wyobrażenie o emigracji jest dość powierzchowne, a nierzadko mylne. Przede wszystkim emigracja polska w XX wieku była tak różnorodna, że nie...

Dziewiętnasta rocznica powołania kard. Karola Wojtyły na Stolicę Piotrowa, uświetniona pielgrzymką Rodziny Radia Maryja, to okazja powrotu pamięcią...

W roku Wielkiego Jubileuszu Rzym stał się centrum niezliczonych pielgrzymek z całego świata. Chyba w żadnym innym miejscu przeszłość tak mocno nie...

Jadąc przez Polskę w dniu Święta Niepodległości, można było zaobserwować, jak coraz bardziej polaryzują się środowiska, miejscowości, regiony. Są...

Prof. P. Jaroszyński: Wybór Boga to najwyższy wymiar kultury wolności, dzięki której człowiek staje się autentycznie niepodległy Chrześcijaństwo inkulturowane w dziedzictwie Grecji i Rzymu pogłębia znaczenie suwerenności ludzkiej osoby, z uwagi na to, że człowiek został...

Już wkrótce Nowy Rok. Składać będziemy sobie po raz kolejny kolejny życzenia, strzelać będą korki od szampana i petardy, grać będą orkiestry i...

Z Jamesem P. Kellym, prezesem Centrum Solidarności na rzecz Prawa i Sprawiedliwości w Stanach Zjednoczonych, prelegentem XI Międzynarodowego...

Polska, leżąc na styku różnych cywilizacji, poddawana była działaniom obcych, których celem było zdominowanie bądź zniszczenie naszego narodu. W...

Rządy technokratów Albert Speer to jeden z głównych twórców potęgi III Rzeszy. Najpierw był nadwornym architektem, który w lot chwytał rozmach pomysłów fuhrera,...

Zakończył się pierwszy akt tragikomedii konstytucyjnej. Trzeba przyznać, że był to akt wystawiony z wielką pompą, z udziałem świateł, kamer i...

Kiedy zastanawiamy się nad problemem politycznej odpowiedzialności za naród, to najpierw trzeba bliżej określić, KTO jest odpowiedzialny za naród, i...

Bohaterscy rektorzy KUL Walka o zachowanie tożsamości narodowej przebiega na wielu płaszczyznach. W przypadku Polski szczególne znaczenie ma utrzymanie związku Kościoła z...

Kultura chrześcijańska schyłku II tysiąclecia - dziedzictwo czy deformacja? Przełom tysiącleci to okazja do zrobienia pewnego bilansu. Chrześcijaństwo trwa od dwóch tysięcy lat, w Polsce od ponad tysiąca. Co faktycznie...

Dziś wydaje się nam oczywiste, że każdy człowiek niezależnie od stanu posiadania, wieku, płci czy stanowiska jest osobą. Dziecko i dorosły, kobieta...

Nauki ścisłe, obliczone na rozwój nowych technologii, wymagają potężnego finansowania. Jeżeli w czołówce najlepszych uczelni świata znajdują się...

Nauka polska przed widmem zapaści Pod względem organizacyjnym, jak i personalnym nauka Polska wciąż tkwi w dziedzictwie PRL, a w ciągu ostatnich 20 lat nakłady finansowe na nią...

Nieustanne pielgrzymowanie na Jasną Górę W zabytkowej bibliotece klasztoru jasnogórskiego stoi duży, pięknie inkrustowany stół. Nie wszyscy wiedzą, że w czasie okupacji do niego właśnie od...

Nowa Lewica – w pułapce równości Pojęcie równości (égalité) zostało wypisane na sztandarach rewolucji francuskiej jako podstawowe hasło triady: wolność, równość, braterstwo. Od tego...

Warto popatrzeć na media z pewnego dystansu, w pewnej przestrzeni, w jakiej one działają, by zobaczyć, jakie jest, a właściwie jakie powinno być...

Kraj lat dziecinnych . W Zaosiu niedaleko Nowogródka, w drewnianym dworku szlacheckim, przyszedł na świat w Wigilię Świąt Bożego Narodzenia Adam...

Bliska Kolumbia Z okien samolotu stolica Kolumbii - Bogota (do roku 2000 jej pełna nazwa brzmiała Santa Fé de Bogota), przedstawia się bardzo malowniczo, ale nie...

Bez odwetu Rycerskość stanowiła od wieków cechę Polaków, choć nie jest łatwo ją zdefiniować. Gdy myślimy o rycerzu, to wyobrażamy sobie męża zakutego w srebrną...

Już nie ma złudzeń - w naszej Ojczyźnie, w Polsce, rozpoczęła się zimna wojna. Większość parlamentarna, rząd i pełniący urząd prezydenta stanęli do...